Kistik Higroma Nedir? Nedenleri, Belirtileri, Tedavisi

Kistik higroma, genellikle çocukların baş ve boynunu etkileyen lenf drenaj sistemindeki kistler grubudur. Kistik higroma, lenfatik malformasyon, kistik lenfanjiyom ve makrokistik lenfatik malformasyon olarak da bilinir. Lenfatik sistem vücudun bağışıklık sisteminin bir parçasını oluşturan damar ağlarıdır. Lenf düğümleri boyun, koltuk altı ve kasık bölgelerinde bulunur ve lenf sıvısını filtrelemektedir. Lenfatik sistemde tıkanıklıkların oluşması sonucu oluşan kistik higromalar genellikle bebeğin boyun veya başında görülür. Bunlar bir veya daha fazla kistten oluşur ve zamanla büyümeye meyillidir. Bu bozukluk genellikle bebek rahimdeyken gelişir ancak doğumdan sonra da bir kistik higromaya rastlanabilir. Olguların %75’inden fazlası boynun sol tarafında ön görülerek sunulmaktadır. Boyun etkilenmişse posterior açıda en büyük etki hissedilir ve yaşanır. Kistik higroma vakalarının yaklaşık %20’si koltuk altını etkiler. En az bilinen kistik higroma (% 5’ten az) kasık, mediasten ve retroperitoneumda görülür. Ayrıca bu durumun orta kulak gibi nadir bulunan yerlere de saldırdığı bildirilmiştir.

Genellikle hamileliğin 9. haftası ile 16. haftası arasında oluşurlar. Kistik higroma sahip tüm fetusların yaklaşık yarısında kromozom anomarmallikleri vardır. Kromozomlar, DNA’mızı barındıran hücrelerdir ve büyük bölümleri eksik veya hasar gördüğünde ciddi tıbbi komplikasyonlar ortaya çıkabilir. Ancak bebeğiniz 20. haftaya girdiğinde kromozomal anormallik olması pek mümkün değildir.

Kistik higromalar da düşük yapma riskini artırabilir ve hayati tehlike oluşturabilir. Doktorlar gebelik sırasında bir higromaya rastlarsa mutlaka gözetim altında olmanız gerekmektedir.

» Bilgicik: Dünya genelinde canlı 6.000 ila 16.000 bebekten 1’inde kistik higroma görülür. Bu durumda doğan bebeklerin % 2 ila 6’sı doğum anında hayatlarını kaybetmektedirler. Bu ölümler çoğu durumda kistik higroma bağlı değildir genel olarak bronşektazi, pnömoni ve hava yolu sisteminin diğer komplikasyonları gibi durumdan kaynaklanan komplikasyonlar nedeniyle gerçekleşir.

Kistik Higroma Nedenleri Nelerdir?

Kistik higroma, aşağıdaki koşulları içeren çeşitli faktörlerin kombinasyonundan kaynaklandığı düşünülmektedir:

Lenfatik ile Venöz Sistem Arasındaki Bağlantı Başarısızlığı: İki sistemin birbirine doğru şekilde bağlanmadığı noktada sıvı birikmesine neden olabilir.

Lenfatik Dokuların Düzgün Tomurcuklanmaması: Lenfatik dokuların tomurcuklanma problemi varsa kistik higromaya yol açan bir miktar şişme ve sıvı birikimi oluşabilir.

Boyun Travması: Ameliyat veya darbeler sonucu oluşan boyun travması tıkanıklık veya lenfatik drenaj yolunun iltihaplanması sebep olabilir bu durumun sonucu olarak ta kistik higromalar görülebilir.

Karyotipik Anormallikler: Kistik higroma vakalarının %25-70’inde bebekler karyotipik anormalliklerden muzdariptir. Down sendromu, Turner Sendromu, Trizomi 13, Trizomi 18 veya Klinefelter Sendromu olan bebeklerde çok yaygındır.

Diğer koşullar: Fryns sendromu, Noonan sendromu, akondroplazi ve multipl pterjiyum sendromu gibi kromozomal olmayan bozukluklardan muzdarip olan bebeklerde artan kistik higroma insidansı bildirilmiştir. Ayrıca hamilelik sırasında anneden bebeğe geçen viral enfeksiyonlar ve gebelik sırasında uyuşturucu ya da alkol alımı sonucu bu durum görülebilir.

Bu belirlenmiş nedenlere rağmen henüz bilinmeyen başka nedenlerin veya ağırlaştırıcı faktörlerin olabileceği düşünülmektedir. Durum hakkında devam eden araştırmalar mevcut, bu nedenle gelecekte başka nedenler veya risk faktörleri de tespit edilebilir.

Kistik Higroma Belirtileri Nelerdir?

Bebek doğduğunda kistik higromlar farkedilmeyebilir ancak çocuk büyüdükçe bunlar görünür hale gelebilirler. Kistik higromalar genellikle çocuk 2 yaşındayken görülür. Kistik higromanın başlıca semptomu yumuşak ve süngerimsi yumru varlığıdır. Daha büyük büyüme oluştuğunda hareketlere müdahale edebilir veya başka zorluklara neden olabilir. Kistik higromaya ait belirtiler bu durum tarafından saldırıya uğramış ve enfeksiyona maruz kalmış bölgeye bağlı olarak değişir. Bazı semptomlar ağızda, boyunda, yanakta veya dilde görülür. Buna ek olarak kistik higromalar kol, göğüs, bacaklar, kasık ve kalçalar gibi diğer vücut parçalarında da bulunabilir.

Cilt Üzerinde Mavi Renk: Oluşan kistlerin kalın duvarı vardır ve boyutu genelde büyüktür. Üst üste gelen deride mavi bir ton olabilir veya bazı durumlarda normal görünebilir. Bu renk tonları onu çevreleyen dokuya çok az karışmışlardır.

Kanama: Kistik higromalarda kanayan bazı alanlar görülebilir.

Kitle Genişlemesi: Kistik higroma doğum anında açıkça tanımlanacak ve sıvı ile dolduğunda kademeli olarak genişleyecektir. Kistik higrom noktasının bakteri gibi mikroorganizmalara neden olan hastalığa yakalanması durumunda durum daha da kötüleşir. Bu durumda kistik higromanın şiddetli, çok iltihaplı ve kırmızımsı olmasına neden olabilirler. Genişleyen bu kistler hareket kabiliyetini sınırlayabilir ve oldukça can yakıcı olabilir.

Nefes Alma Sorunları: Boyunda bulunan kistik higromalar solunum yolları üzerine uyguladıkları basınç nedeniyle solunum sorunlarına neden olabilir. Ayrıca çocuklar yutma sorunları yaşayabilecekleri için bu durumdan rahatsızlık duymalarını ve beraberinde yavaş büyümelerine yol açacaktır.

Dokuların Skarlanması: Kistik higromaya bağlı enfeksiyonlar antibiyotik tedavisine yavaş cevap verebilir. Bu durumda kistik higroma bir miktar kaza olabilir ve etrafındaki dokular da yaralanabilir. Bu, cerrahi tedavi şeklinde gerçekleştirilebilecek herhangi bir tıbbi girişimsel önlem için çok fazla komplikasyona neden olabilir.

» Bilgicik: ABD’deki tüm ırklardan bebekler eşit derecede etkilense de Afrikalı Amerikalılardaki kistik higroma insidanslarında bir miktar azalma olmuştur. Hem erkek hem de kız bebekler durumdan eşit derecede etkilenmiş gibi görünmektedir bu nedenle cinsiyete göre değişmez. Tüm kistik higroma vakalarının %50 ila %65’i teşhis edilir ve doğum anında görülür. Kistik higroma vakalarının yaklaşık %80 ila %90’ında durum ancak bebek 2 yaşına girdiği zaman tamamen kendini gösterecektir.

Kistik Higroma İçin Tanı Yöntemleri

Kistik higroma çeşitli tıbbi prosedürlerle gebeliğin 10. haftasında görüntülenebilir. Doğumundan önce durumun erken teşhisi çok önemlidir çünkü bunun bilinmesi ile doktorlar doğumdan sonra bebeğin hayatını kurtarmak için gerekli girişimsel önlemleri almaya hazırlar.

Ultrasonografi: Bu tıbbi prosedürlerden bir tanesi abdominal ultrasonografi olarak bilinir. Bu yöntemle hamile annenin karnı görüntülenir. Bu görüntüler başka ayrıntılar olmaksızın kistik higromanın yerini ve olası boyutunu gösterecektir. Transvajinal ultrasonografi ise durum hakkında daha iyi ayrıntılar sağladığı için en çok önerilen yöntemdir. Bu muayenedeki görüntüler hamile kadının vajinasının doğum kanalına sokulan özel bir cihazla alınacaktır.

MR: Fetüste kistik higromanın boyutunu belirlemek için doktor ayrıca Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRI)’da kullanabilir. Bu test ultra yüksek çözünürlüklü görüntüler sağlar ve fetustaki kistik higroma ilişkin çok net ve kesin ayrıntılar verebilir.

Amniyosentez: Doktorlar ayrıca bir amniyosentez sıvısı testi yapabilirler. Amniyosentez sıvısı fetüsü çevreler ve şoka maruz kalmasını önler. Doktorlar bu sıvıyı özel bir iğne ile doldurarak toplayabilir ve ardından bazı testler yapabilir. Bu sıvıdaki yüksek afa fetoproteinler fetüsün bir bir kistik higromaya sahip olduğunu gösterir.

Kistik Higroma Tedavisi Nasıl Yapılır?

Çok nadir ve istisnai durumlarda kistik higroma doğumdan sonra kendiliğinden iyileşebilir. Fakat çoğu durumda tedavi ve tıbbi müdahale ihtiyacı olacaktır. Kistik higroma bir iğne ile delinirse geçici bir rahatlama olabilir ancak bir enfeksiyon kapabilir ve durumu daha karmaşık hale getirebilir. Ayrıca sıvının tekrar birikme ihtimali de yüksektir.

Kimyasal Maddelerin Enjeksiyonu: Kistler büyükse şişme sürecinde bazı özel kimyasal maddeler enjekte edilebilir. Ancak bu tedavi kistler küçük olduğunda çok etkili değildir ve kimyasallarla yapılan enjeksiyon bazı diğer sağlık riskleri ve komplikasyonlarına neden olabilir. Şimdilik tamamen güvenli bir kimyasal karışım yoktur. Ayrıca kistik higromada enfeksiyon varsa bebeğin antibiyotiklerle tedavi edilmesi gerekebilir.

Ameliyat: Hâlâ riskler ve komplikasyonlar olmasına rağmen en umut verici tedavi enfeksiyon tedavi edildikten ve iyileştirildikten sonra yapılan cerrahi işlemlerdir. Cerrahların çoğu bebek altı aya ulaşıncaya kadar ameliyatı üstlenmeyecektir. Bununla birlikte kistik higromaya ilişkin artış oranı bebeğin vücut büyüme oranından daha hızlıysa ameliyat altı aylık periyottan önce yapılabilir.

Bebeğin rahimdeyken kistik higromalar tedavi edilmez. Bunun yerine doktorunuz bebeğinizin sağlığını yakından izleyecektir. Bazı durumlarda doktorunuz büyük kistik higromaları çıkarmak istemeyebilir. Bu büyümeler genellikle kanserli olmadığından doktorlar herhangi bir sağlıklı dokuya zarar verme riski varsa onlardan kurtulmak istemezler. Bunun yerine büyük kistik higromaları küçültmek için başka teknikler kullanılabilir:

• Skleroterapi (ilaç kist içine enjekte edilir)
• Kemoterapi
• Radyasyon tedavisi
• Steroid ilaç

Bu yöntemler küçük kistik higromaların tedavisinde çok etkili değildir ancak büyük olanlarda büyümelerin azaltılmasında yararlı olabilirler. Büyüme yeteri kadar küçük olduğunda cerrahi olarak çıkarmak daha kolaydır.

» UYARI: Hiçbir zaman kistik higromada delik açmaya veya boşaltmaya çalışmamalısınız. Ağır kanamalara ve enfeksiyona neden olabilir.

Kistik Higroma Ameliyatı Güvenli Mi?

Çocuk cerrahisi genellikle erişkinlere göre hassas ve karmaşıktır. Kistik higromanın tamamen çıkarılması için yapılan ameliyat çok iyi eğitilmiş ve deneyimli doktorlar tarafından yapılmalıdır. Pediyatrik cerrahlar bu cerrahinin genellikle çok zor olduğunu itiraf ediyor. Bir kez ameliyat başarılı bir şekilde üstlenildiğinde çok ciddi komplikasyonların olmayacağı beklenmektedir. Bununla birlikte başarılı cerrahi tedavilerin % 5-10’unda kistik higromanın tekrar ortaya çıkma riski olacaktır.

Komplikasyonlar

• Yinelenen büyüme
• Kanama
• Etkilenen bölgede enfeksiyon
• Higromayı çıkarmak için ameliyatta kaslara, sinirlere veya dokularda hasar

Bununla birlikte büyümeler doğumdan sonra ortaya çıkarsa kistik higroma sahip bebeklerin görünümü genel olarak iyidir. Bu büyümeler tamamen ortadan kaldırılabilirse iyi sonuçlar alınır fakat çıkarılamazlarsa kistik higromalar geri dönebilir veya diğer bölgelere yayılabilir.