Klamidya (Chlamydia)

Klamidya (Chlamydia) Nedir? Nedenleri, Belirtileri, Tedavisi

Klamidya (chlamydia), chlamydia trachomatis bakterisinin neden olduğu yaygın ve iyileştirilebilir bir enfeksiyondur. Klamidya enfeksiyonu genitoüriner sistem dahil birçok organ sisteminde hastalıklara neden olabilir. Klamidya tercihen skuamokolumnar epitel hücrelerini enfekte eden küçük gram-negatif zorunlu hücre içi mikroorganizmalardır. Enfeksiyon oral, vajinal veya anal cinsel ilişki ile hem erkeklere hemde kadınlara bulaşabilir. Tüm yaş grupları arasında görülür fakat genel olarak gençler ve genç erişkinler en yüksek enfeksiyon oranlarına sahiptir. Klamidya hastalarının çoğunda (erkeklerin yaklaşık yarısı) belirtiler görülmez. Belirtiler mevcut olmayabileceğinden risk altındaki bir kişinin enfekte olup olmadığını anlamanın tek yolu test yaptırmaktır. Enfeksiyon için cinsel yönden aktif 25 yaş altı kadınlar ve çoklu partnerle cinsel ilişkiye giren 25 yaş üstü kadınlar için yıllık olarak test yapması önerilir.

Amerika Birleşik Devletleri’nde özellikle cinsel yönden aktif ergenler ve genç yetişkinler arasında en yaygın cinsel yolla bulaşan enfeksiyon (CYB) olan chlamydia bakterisidir. 2020 yılında Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezlerine (CDC) toplam 1.526.658 klamidyal enfeksiyon bildirmiştir. Bununla birlikte yaklaşık 3 milyon vakanın gerçekte gerçekleştiği ve 10 ergen kadından birinin klamidya için pozitif olduğu tahmin edilmektedir.

Bu bakteri ile enfekte olabilecek alanlar:

  • Üretra (idarar yolu), vajina, serviks ve endometriyum yüzeyleri
  • Fallop tüpleri
  • Anüs ve rektum
  • Göz kapağının astarı
  • Ve daha az sıklıkla boğazda

Chlamydia basit bir antibiyotik ile tedavi edilebilir ancak tedavi edilmediği takdirde PID ve potensiyel olarak kısırlık gibi komplikasyonlara neden olabilir. Kişi enfeksiyona maruz kaldıktan sonra tedavi tamamlanıncaya kadar cinsel ilişki kurmamalıdır çünkü bu sırada partnerine bulaşma riski devam etmektedir.

» Bilgicik: Türkiye’de Sağlık Bakanlığı 2020 Yılı Faaliyet Raporu verilerine göre bu yılda bin 738 HIV/AIDS, 501 frengi, 110 Klamidya, 44 Gonore vakası tespit edilmiştir.

Klamidyanın 9 türü vardır ve bunlardan sadece 3 tanesi insan hastalığına neden oluyor:

  • Chlamydia trachomatis
  • Chlamydia pneumoniae
  • Chlamydia psittaci

Chlamydia Enfeksiyonu Nedenleri?

Klamidya chlamydia trachomatis bakterisinin neden olduğu bir hastalıktır. Klamidya enfeksiyonunun yayılmasının temel nedeni de prezervatifsiz ve korunmasız cinsel ilişkidir.

Chlamydia Bakterisi Nasıl Bulaşır?

Cinsel İlişki: Chlamydia, diğer CYBE’ler gibi bazı cinsel aktiviteler yoluyla bir enfekte kişiden bir partnere bulaşır. Chlamydia öncelikle anal (ters ilişki) veya vajinal cinsel ilişki sırasında aktarılır. Oral seks yapmak bu bakterilerin enfeksiyona neden olan yaygın bir nedeni değildir. Chlamydia, oral seks sırasında bulaşma olasılığı düşüktür çünkü klamidyaya neden olan bakteriler boğaz yerine genital bölgeyi hedeflemeyi tercih eder.

Mukoza: Mukoza zarı, vücudun tüm açıklıklarını kaplayan yumuşak cilt tabakasıdır. Enfekte kişinin mukoza zarının salgıları veya menisi ile temas edilirsi bakteri bulaşabilir. Vajinal veya anal seks olsun korunmasız seks (yani prezervatifsiz seks) sırasında bulaşma riski yüksektir.

Yanlış Vajinal Temizlik: Anal seks yapmamış bir kadın bile tuvalet kağıdı ile vajinal bölgeyi sildiğinde olduğu gibi vajinal bölgedeki bakteriler yayabilir bu da anüs veya rektumda klamidya bakterisinin görülmesine sebep olabilir.

Doğum: Enfeksiyonlu doğum kanalından geçerken anneden yenidoğana da geçebilir. Bu göz enfeksiyonlarına, pnömoniye veya diğer komplikasyonlara neden olabilir.

Diğer Durumlar: Çocuklarda chlamydia bakterisinin görülmesi cinsel istismarın olası bir işareti olabilir.

Kadınlarda Klamidya

Chlamydia, Amerika Birleşik Devletleri’nde en sık cinsel yolla bulaşan bakteri enfeksiyonudur. ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri (CDC) verilerine göre sadece 2011’de yaklaşık 1.4 milyon klamidya vakasına rastlanmıştır. Yine CDC’ye göre cinsel açıdan aktif olan her 15 genç kızın (14-19 yaş arası) 1’inde bir klamidya enfeksiyonu geçirdiği tahmin edilmektedir. Klamidyanın yayılması kolaydır çünkü enfekte olan kişide genellikle çok hafif ya da hiçbir belirti görülmez bu nedenle pek çok kişi farkında olmadan başkalarına bunu iletir. Bu yüzden cinsel yönden aktif kadınların cinsel yolla bulaşan hastalıklar için yılda bir kez test yaptırması önerilmektedir. Chlamydia enfeksiyonu HIV gibi başka bir STD ile kontrendikasyon riskini arttırdığından düzenli olarak test yapılması özellikle önemlidir.

Chlamydia bakterisi ilk olarak vajinayı ve rahimi birleştiren geçiş yolunda enfekte olur. Bir klamidya enfeksiyonunun belirtileri arasında vajinal akıntı, regl dönemleri arasında kanama, ağrılı idrar yapma ve mide ağrısı sayılabilir. Buradan enfeksiyon üretraya (idrar kanalı), rahimde ve fallop tüplerine (yumurtalıklardan yumurtaları rahime taşıyan tüplere) yayılabilir. Enfeksiyon tedavi edilmezse pelvik inflamatuar hastalık (PID) ortaya çıkabilir. Buna ek olarak klamidya, infertilite (kısırlık) ve ektopik gebelik (embriyonun rahim dışında geliştiği bir gebelik) gibi ciddi sonuçları doğurabilir.

Kadınlarda Chlamydia Belirtileri

  • Kadınların %75’inde sessiz veya hiçbir belirti görülmez
  • Anormal vajinal akıntı (kokusu olabilir)
  • Dış genital organlarda yaralar
  • Rektal ağrı, akıntı veya kanama
  • Adet döngüsü arasında anormal kanama
  • İdrar yaparken ağrı ve yanma (disüri)
  • Sık idrara çıkma (pollaküri)
  • Gözlerde şişkinlik
  • Alt karın ve bel ağrısı
  • Cinsel ilişki sırasında ağrı
  • Boğaz ağrısı
  • Mide bulantısı
  • Ateş

Erkeklerde Klamidya

Kadınlar gibi chlamydia’lı birçok erkek te enfeksiyonun sessiz doğası nedeniyle herhangi bir belirti yaşamaz. Erkeklerde semptomlar ortaya çıktığında penisiden kalın, sarı-beyaz ve sulu akıntı görülebilir bu da idrara çıkma sırasında yanma hissi verir. Ayrıca bunun yanında testislerde ağrı ve şişme de görülebilir. Erkeklerdeki tedavi edilmemiş bir klamidya enfeksiyonu üretranın enfeksiyonu olan nongonokoksik üretrit (NGU) yanı sıra sperm taşıyan epididimin iltihaplanmasına yol açabilir. Nadir durumlarda tedavi edilmezse kısırlığa neden olabilir.

Erkeklerde Chlamydia Belirtileri

  • Hastaların %50’inde sessiz veya hiçbir belirti görülmez
  • Anormal penis akıntısı (kalın, sarı-beyaz, sulu)
  • İdrar yaparken ağrı ve yanma
  • Rektal ağrı, ağrı veya kanama
  • Gözlerde şişkinlik ve kızarıklık
  • Penisin etrafında kaşıntı ve yanma
  • Penis veya çevresinde yaralar
  • Testislerde ağrı ve şişlik
  • Boğaz ağrısı

Bebeklerde Klamidya

Klamidya bakterisi ile enfekte olan annelerin doğurduğu bebeklerin yarısı bu hastalıkla doğar. Bu durumda bu bebeklerde körlüğe yol açabilen konjunktivit ve pnömoni gibi sorunlar görülebilir. Klamidya’ya bağlı konjonktivit tipik olarak doğumdan bir hafta sonraortaya çıkar.

Klamidya Nedeniyle Oluşan Konjonktivit

Klamidya konjunktiviti veya trakoması bir zamanlar dünya genelindeki körlüğün en önemli nedeniydi. Enfeksiyon parmaklar, ortak havlu kullanımı, öksürme, hapşırma veya bezlerden göz içine bulaşabilir. Ayrıca yenidoğanlar da doğum yoluyla klamydia göz enfeksiyonu geliştirebilirler.

Chlamydia Taraması ve Teşhisi Nasıl Yapılır?

Kadınlarda: Kadınlarda idrar örneği veya alt vajinadan bir sürüntü alarak prosedürden geçebilir. Sürüntü bir kaba yerleştirilir ve bir laboratuara gönderilir.

Erkeklerde: Erkeklerde en çok bir idrar testi kullanılır.

Chlamydia enfeksiyonu, servikal veya üretral akıntıdan bir örnekte patoloji laboratuvarında muayene ve PCR (polimeraz zincir reaksiyonu) testi ile teşhis edilir. İdrar örnekleri üzerinde PCR testleri semptomları olmayan kişilerde tarama için kullanılabilir. Kan testinden enfeksiyon saptanamaz.

Komplikasyonları

Hastalık tedavi edilmezse erkekler, kadınlar ve bebeklerde komplikasyonlara neden olabilir:

Kadınlarda:

  • Pelvik inflamatuvar hastalık (PID), kadın üreme organlarının ciddi bir enfeksiyonu. Tedavi edilmeyen PID infertiliteye neden olabilir
  • Rahim ağzından sarı bir akıntı ile karakterize mükopürülan servisit denilen bir durum
  • Bartholin bezlerinde tıkanma ve enfeksiyon
  • Sistit (idrar torbasının iltihabı)
  • Ektopik gebelik (rahim dışında gebelik)
  • Düşük veya erken doğum
  • Uzun vadeli pelvik ağrı

Erkeklerde:

  • Prostatit (prostat bezinin iltihaplanması)
  • Üretra kanalının bir yerinde skar (nedbe) dokusu gelişmesi
  • İnfertilite (kısırlık
  • Epididimit (epididimin iltihaplanması)

Bebeklerde:

  • Göz enfeksiyonları, körlük
  • Ölüme sebep olabilen pnömoni komplikasyonları

Bazı durumlarda tedavi edilmemiş klamidya Reiter Sendromuna yol açabilir. Bu sendromda artrit (eklem iltihabı),
gözlerde kızarıklık ve idrar yolu sorunları görülür.

» Bilgicik: 2018’te İngiltere’de 200.000’den fazla kişide yapılan testlerde klamidya pozitif çıkmıştır. Bu durumla teşhis konan her 10 kişiden yaklaşık 7’si 25 yaşın altındaydı.

Klamidya Enfeksiyonunun Tedavisi

Chlamydia genellikle antibiyotiklerle etkili bir şekilde tedavi edilebilir. Antibiyotiklerini doğru bir şekilde alan insanların % 95’inden fazlası enfeksiyondan kurtulur.

Bir alerjiniz varsa, hamileyseniz veya emziriyorsanız doktorunuz size amoksisilin veya eritromisin gibi farklı antibiyotikler verebilir. Klamidyanın komplikasyonları hakkında endişeleriniz varsa doktorunuz daha uzun bir antibiyotik seyri de kullanılabilir. Bazı insanlar tedavi sırasında yan etkilere maruz kalır ancak bunlar genellikle hafiftir. En yaygın görülen yan etkiler arasında kadınlarda karın ağrısı, ishal ve vajinal pamukçuk sayılabilir.

Bu enfeksiyon cinsel yolla bulaşan hastalıklar grubunda yer aldığı için ayrıca diğer diğer cinsel yolla bulaşan hastalıklar için de testler yapılması faydalı olacaktır.

Klamidyadan Korunmak İçin Öneriler

Diğer CYBE’lerde olduğu gibi insanlar chlamydia riskini azaltmak veya ortadan kaldırmak için yapabilecekleri şeyler vardır. Bunlar:

  • Cinsel ilişkiye girmekten kaçınmak enfeksiyonu önlemenin kesin bir yoludur.
  • Karşılıklı olarak tek eşlilik enfeksiyonu önlemenin başka bir yoludur.
  • Vajinal ve anal seks için lateks prezervatifin sürekli ve doğru kullanılması bulaşma riskini azaltabilir.
  • Klamidyayı önlemek için su bazlı spermisitler önerilmez. Son yıllardaki araştırmalara göre çoğu su bazlı spermisidlerde bulunan nonoksinol-9 (N-9)’un klamidyayı önlemede etkili olmadığını göstermiştir.
  • Ellerinizi sık sık sabunla yıkayın. Tuvaleti kullandıktan sonra ellerinizi yıkamanız bu enfeksiyonun gözleriniz gibi vücudunuzun diğer bölgelerine yayılmasını önlemeye yardımcı olur.
  • Klamidya ve diğer CYBE’leri önlemek için lateks prezervatif kullanın. Her yeni cinsel ilişkide yeni bir prezervatif kullanın.
  • Genital bölgenizi temiz ve kuru tutun ayrıca hijyen spreyleri veya tozlarını kullanmayın.

Bir Cevap Yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir