Epitel Nedir? İdrarda Epitel Görülmesi Nedenleri, Tedavisi

Epitel Nedir? Epitel dokusu, organların ve vücut yüzeyini kaplayan hücre tabakasıdır. İdrarda epitel görülmesi ise dökülme sonrası görülen normal bir durum olup anormal birşey olduğu anlamına gelmez. Mesane (idrar kesesi) ve üreterler (idrar borusu) deri gibi epitel dokusu ile kaplıdır. Doku sürekli olarak teze ve canlı kalmak için kendini değiştirir ve idrar ile birlikte atılır. Fakat alınan idarar örneğinde epitel hücrelerin sayısı 15-16’dan çoksa hastalık habercisi olabilir. Böyle bir durumda epitel hücrelerin sayı ve şekil olarak incelenmektedir.

Epitel dokusu, sıkı bir şekilde bir araya gelmiş polihedral hücreler ile çok az hücreler arası maddelerden oluşur. Epitel hücreleri arasındaki bağlantılar güçlüdür. Böylece, oluşan hücresel tabakalar vücudun yüzetini örter ve boşluklarını doldurur.

Epitel Doku Tipleri

• Örtü Epiteli
• Bez Epiteli

Epitel Doku İşlevleri

• Örtme
• Döşeme
• Emilim
• Salgılama
• Koruma
• Boşaltım
• Temizlik
• Sürtünmeyi azaltma

Epitel Doku Çeşitleri

Tek Katlı Yassı Epitel: Mozaik taşları gibi birbirlerine biçim vererek bitişik durumda yerleşmiş bir hücre tabakasıdır. Karın zarı (periton), akciğer zarı (plevra), kalp zarı (perikard) bu tip epitlin başlıca örnekleridir.

Tek Katlı Kübik Epitel: Aynı biçimde yerleşmiş daha kabaca hücrelerden oluşur. Böbrekte, idrar yollarında, kalkan bezi (tiroit) içinde, göz merceğinin ön yüzündeki epitel bu tipe örnektir.

Tek Katlı Silindirik Epitel: Mide, barsak kanalının iç yüzünde, safra kesesinde, yumurtalık kanallarında, burun ve soluk yollarının bazı bölümlerinde bulunur.

Çok Sıralı Epitel: Aslında tek bir hücre tabakası olmalarına karşın tümünün boyu aynı olmadığından kesitlerinde çok sıralı gibi görünürler. Çoğunlukla silindirik hücrelerden oluşurlar. Erkek spermasının boşaltım kanallarında ve soluk yollarının bazı bölümlerinde bulunur.

Çok Katlı Silindirik Epitel: Sınırlı sayıda bölgede bulunur. Burununun arda bölümünde, soluk borusu (trakea) kapağının (epiglot) ön yüzünde vb.

Çok Katlı Yassı Epitel: Organizmada en çok bulunan epitel tipidir. Bir alt zar tabaka üzerine (bazal membran) dizili önce silindirik sonra kübik en üstte yassı hücrelerden oluşur. Bu tabakalar kendi aralarında da değişik özelliklerine göre ayrımlar gösterirler. Dış ortamla sürekli ilişkide bulunan yüzeyleri örten bölümünde (deride) en dıştaki tabaka keratinleşmiş ölü hücrelerden oluşur. Deri, ekleriyle bir bütündür. Örneğin ter ve yağ. bezleri olmadığında kurur çatlar. Keratinize çok katlı epitel tabakasına epidermis denir. Kıllar, tırnaklar, ter ve yağ bezleri epidermis hücrelerinin farklılaşmasıyla oluşmuşlardır. Her zaman dış ortamla karşılaşmayan ağız içi, yemek borusu, hazne (vagina) iç yüzeylerini örten çok katlı yassı epitel keratinleşmemiştir. Bu tür epitele sindirim kanalının çok katlı yassı tipte olmasa bile iç yüzüne döşeyen epitelle birlikte mukoza denir (ağız, burun, vagen, mukozası gibi).

Değişken Epitel: İdrar torbasının iç yüzünü örter. Torba boş olduğu zaman yüksek (kübik ve silindirik) hücrelerden, dolu olduğu zaman yassı çok tabakalı hücrelerden oluşur. Aynı hücreler idrar torbasının doluluğuna göre biçim değiştirirler. Bu durum torbanın genişleyebilmesine olanak sağlar.

İdrarda Epitel Hücreleri

Üretra ve mesane duvarı epiteli sürekli olarak dökülür. Genellikle idrar sedimentinde üç farklı tipte epitel hücresi bulunur. Bunlar renal tübüler epitel, transisyonel epitel ve skuamöz epitel hücreleridir. Her idrar örneğinde 1-2 epitel hücresi görülebilir. Ateş, toksinler, enfeksiyon ve neoplazmlar sonucu sedimentte epitel hücrelerin sayısı artar. İdrar sedimentinde renal tübüler hücrelerin görülmesi klinik açıdan önemlidir. Normalde sedimentte görülmez. İdrar sedimentinde artmış düzeyde renal tübüler epitel hücrelerine rastlanması akut iskemik veya toksik tübüler hastalıklar (Ör; akut tübüler nekroz), akut intertisyel nefrit ile ilaç toksisitesi (non-steroid antienflamatuvar ilaçlar-NSAID, aminoglikozidler), ağır metal, immunosupresan, renal allogref rejeksiyonu ve mantar zehirlenmeleri ile ilişkili olabilir. Transisyonel epitel hücreleri santral ve periferik yerleşimli 1-2 nukleus ile granüllü sitoplazma içerir. Sağlıklı kişilerde idrar sedimentinde transisyonel epitel hücrelerine az sayıda rastlanır. Her sahada 1-2 adet görülmesi normaldir. Fazla sayıda görülmesi enfeksiyon ve ilaçlara bağlı olabilir. Skuamöz epitel hücreleri idrar sedimentinde en fazla görülen hücre grubudur. Küçük santral nukleuslu hücreler olup, az sayıda granül içerirler. Genellikle kadınlarda daha sık görülür. Fazla sayıda görülmesi vajinal ve perineal kontaminasyonu gösterir. İdrar sediment değerlendirmesinde atipik veya çok sayıda epitel hücresi görülüyorsa ileri sitoloj ik incelemeye gereksinim olabilir.

İdrarda Epitel Hücre Görülmesi Nedenleri Nelerdir?

• Böbrek hastalıkları
• İdrar yolu enfeksiyonları
• Fistüller
• Vajinal rahatsızlıklar
• Yüksek kolesterol
• Renal pelvis iltihabı
• Şeker hastalığı
• Kirlilik

İdrarda Epitel Hücre Tedavisi

Doktor muayenesi sonrasında gerekli ilaç tedavisi ile bu sorun ortadan kalkmaktadır.

• Bol sıvı tüketin
• Genital bölgeyi temiz tutun
• Kola gibi asitli ve gazlı içeceklerden uzak durun