Miyopi (myopia) Nedir? Nedenleri, Belirtileri, Tedavisi

Miyopi (miyopluk), gözün uzaktaki nesneleri net görememe kusurudur. Gözlük, lens ve lazer (excimer laser) cerrahi tedavi ile miyop sorunundan kolayca kurtulabilirsiniz. Miyopili kişler yakın nesneleri net olarak görür, fakat belli bir mesafedeki örneğin yol tabelaları, okulda tahtayı ve prejeksiyon cihazını, televizyondaki alt yazıları veya odanın diğer ucundaki kişileri ayırt edememe gibi sorunlar yaşanır.

Bilgicik: Dünya genelinde her 4 yetişkinden 1’inin karşılaştığı genel bir sorundur. Miyopi Amerika Birleşik Devleti nüfusunun yaklaşık %30’unu etkilemektedir. Bu sayı önümüzdeki birkaç yıl içinde daha da artabileceği düşünülmektedir. Avustralya’daki (Brien Holden Vision Institute) Brien Holden Görme Enstitüsü tarafından yayımlanan bir çalışmaya göre 2050 yılına kadar 5 milyar insanın miyopi olabileceği ve bunların yaklaşık 1 milyarında kalıcı körlük riski olacağı tahmin edilmektedir.

Kısa görüşlülük olarak ta tanımlanan miyop, Doğu ve Güneydoğu Asya’nın bazı kentsel alanlarda genç yetişkinlerde salgın boyutlarına ulaşmıştır. Bu alanlarda yüzde 80 ile 90 oranında miyopi göz kusuruna rastlanmaktadır. Miyop Avrupa ve Ortadoğu kökenli toplumlarda daha yavaş artığı görünüyor. Miyop, Çin nüfusunda 60 yıl önce %10 iken bugün gençler ve genç yetişkinlerin %90’ında bulunmaktadır. Günümüzde miyopinin ortaya çıkmasını önlemek için etkin bir müdahale yoktur.

Miyopi Risk Faktörleri

Bazı risk faktörleri ve kişinin gözünü nasıl kullandığı miyop gelişme riskini artırabilir. Bunlar;

Aile öyküsü (kalıtsal): Ailedin biri miyop ise doğan çocuğun miyop olma riski artar. Her iki ebevyn de miyopsa risk daha da yüksektir.

Okuma: Bir bilgisayarda çalışan, yoğun görsel işle uğraşan ve uzun süreli kitap okumaya zaman harcayan bireylerde miyopi gelişme olasılığı daha yüksek olabilir.

Çevresel koşullar: Bazı çevresel faktörler de bu göz kusurunda etkili olabilir.

Göz Miyopisi Nasıl Oluşur?

Göz küresinin şekli, ışık ışınlarının retinanın çok önünde çok uzağa odaklanmasına neden olacak kadar uzunsa veya korneanın (gözün şeffaf ön kapağı) uzağı net görememe veya miyopi ortaya çıkar. Sonuç olarak göze giren ışık doğru odaklanmaz ve uzaktaki nesneler bulanık görünür.

Yakını görememe gibi, miyopi de kalıtsaldır. Genellikle çocuklarda 8 ile 12 yaş arasındaki ilk okul çağında tespit edilir. Ergenlik yıllarında vücut hızla gelişirken daha kötüye gidebilir. Genellikle 20 ile 40 yaşları arasında çok az değişir.

Miyopi Türleri Nelerdir?

Eksensel Miyopi: Anormal ön arka uzunluk dışında bütün göz yapıları normaldir. Bazı kalıtsal hastalıklarla birlikte görülebilir. Normal kırıcı ortam varlığına rağmen göz ön arka çapı arttığı için görüntü retinanın önünde odaklanır.

Kurvatür (eğrilik) Miyopisi: Kornea veya lensin eğriliğinin artmasına bağlı olarak kırıcılığının da artması sonucu oluşur.

İndis (kırıcılık) Miyopisi: Özellikle nükleer kataraktta lensin kırılma indisinin artması sonucu gelişen miyopidir.

Lensin öne doğru yer değiştirmesi: Genellikle glokom (göz tansiyonu) cerrahisi sonrasında görülür. Lensin öne doğru yer değiştirmesi ile görüntü retina önüne düşer ve miyopi bulguları oluşur.

Konjenital (Doğumsal) Yüksek Miyopi: Genellikle 2-3 yaşlarında anlaşılır. (-10,00) D veya daha fazla bir miyopi vardır. Genellikle ilerleyici değildir. Önemli olan erken teşhisi ve düzeltilmesidir. Aksi takdirde bu çocuklar çok yakınlarındaki çevrenin dışındaki dünyadan habersiz olarak yaşamak zorunda kalırlar.

Dejeneratif Miyopi (Patolojik Miyopi): Daha önceleri malign (kötü huylu) miyopi adı da verilmiştir, fakat günümüzde bu isimlendirmenin uygun olmadığı düşünülmektedir. Özellikle gözün arka bölgesinde dejeneratif değişiklikler vardır. Ön arka uzunluk belirgin olarak artmıştır ve uzunluk artışı ilerleyicidir. Görme keskinliği tashihle bile “tam” düzeyine ulaşmaz. Kadınlarda biraz daha sıktır. Arap, Japon, Çin’li ve Yahudi’lerde daha sıktır.

Siyah ırkta ise daha az rastlanır. En sık kalıtım otozomal resesif formda olur. Genellikle iki taraflıdır. Arka kutup uzaması nedeni göz küresi şekil olarak yumurta şeklini almıştır. Sklera incelmiştir. Koroidal atrofi vardır ve koriokapillaris tabakası tamamen kaybolabilir.

Retina pigment epitel (RPE) tabakasında atrofi, fotoreseptör hücre atrofisi, Bruch membranında çatlaklar görülebilir. RPE çoğalmasına bağlı “Fuch’s lekesi” oluşur. Retinanın periferik kısımlarında kistoid retina dejenerasyonu ve Blessig kistleri oluşabilir. Retina altı kanamaları, posterior stafiloma denilen skleranın arkaya doğru bombeleşmesi görülebilir.

Miyopide gözdibi muayenesinde karşılaşılan bu bulguların her biri göz ön arka çapının uzamasına bağlı olarak koroid ve retina tabakalarınında meydana gelen gerilme sonucu oluşan değişikliklerdir.

Ön arka uzunluğu 26,5 mm’den uzun olan gözlerin %5-10’unda koroidde yeni damar oluşumları (neovaskülarizasyon) gelişir. Miyopik neovaskülarizasyonlarda zaman içerisinde görmede azalma gittikçe kötüleşebilir.

Optik disk (papilla) değişiklikleri: Miyopide optik diskin dış kenarında görülen “miyopik yarım ay”, optik disk sınırına dek uzanması gereken koroidin disk sınırından uzakta sonlanması ile oluşur. Bu alanda Bruch membranı, RPE ve retinanın dış tabakaları da olmayabilir.

Dejeneratif miyopinin yol açtığı gözle ilgili sorunlardan başlıcaları:

• Koroid hemorajileri
• Vitre opasiteleri ve hemorajileri
• Retina dekolmanı
• Primer açık açılı glokom
• Katarakt’dır

Miyopi Nedenleri Nelerdir?

Miyopi göz kusurunun nedeni tam olarak bilinmemektedir. Fakat gözün normal gelişimini bozan genetik ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonu sonucu olduğu düşünülmektedir.

Miyopiye Yol Açabilen Durumlar:

Hiperglisemi: Kan şekerinin yükselmesi demek olan bu durumda lenste şeker ve su oranının artmasına bağlı olarak lensin genişlemesi ve kırma gücünün artması ile miyopi bulguları oluşur. Diabetik hastalarda kan glukoz değerlerinin etkili olabileceği düşünülerek refraksiyon muayenesi hastanın kan şekeri normal düzeye geldikten sonra yapılmalıdır.

Yetersiz Işık: Tüm refraksiyon kusurları (presbiyopi de dahil) gece daha da kötüleşir. Gözbebeği (pupilla)’nin genişlemesi sonucu odak derinliği küçülecektir. Ayrıca genişlemiş pupillada lensin kenar bölgesi de fonksiyon göreceği için miyopiye kayma olacaktır. Bu nedenle miyoplarda geceleri araba sürüşü sırasında kullanmak amacı ile daha kendi ihtiyacından daha yüksek diyoptrili miyopik gözlükler verilebilir.

Siliyer Spazm: Siliyer kasın kasılmış olarak kalma halidir. Histeri nöbetlerinde, miyotiklerin (pupillayı küçülten ilaçlar) kullanılması sonucunda ve travmalarda gözlenebilir.

Lensin Hidrasyon Değişiklikleri: Kan şekeri yüksekliğinde, dizanteri gibi şiddetli ishal oluşturan durumlarda, gebelik toksemisi durumlarında lenste su tutulumuna bağlı olarak miyopi gelişebilir.

Çeşitli İlaçların Kullanımı: Bir takım ilaçlar siliyer cisim ödemi oluşturarak veya sığ koroidal dekolman ile lensin öne doğru itilmesi sonucu miyopiye kaymaya neden olabilir. Asetozolamide, alkol, tetrasiklinler, oral kontraseptifler, oksijen, kortikosteroidler, sulfonamidler, nöroleptikler bu duruma neden olabilen ilaçlardandır.

Prematür Retinopatisi: Erken doğan ve düşük doğum ağırlıklığına sahip bebeklerde kontrolsüz oksijen tedavisi ile ortaya çıkabilen bir durumdur. Prematüre retinopatisinde miyopi görülme oranı yüksektir.

Geçirilmiş Dekolman Cerrahisi: Uygulanan implantlar göz ön arka uzunluğunu artmasına neden olarak miyopiye neden olabilirler.

Sendromlar ve Hastalıklar: Marfan sendromu, Pigmenter Okuler Dispersiyon Sendromu, Fötal Alkol Sendromu, Pierre – Robin Sendromu, Rubella gibi hastalıklarda da miyopi görülebilir.

Geçici Miyopiler: Herhangi bir etkene bağlı olarak ortaya çıkarlar. Etken ortadan kalktıktan sonra miyopide düzelme olur. Bu grup altında incelenebilecek durumlar şunlardır;

Retina Kriyopeksisi: Retinaya soğuk tedavisi uygulanması ve panretinal fotokoagülasyon (retinaya laser tedavisi uygulanması) sonrasında akomodasyon kaybı ve geçici miyopi gelişebilir. Bu durum tedaviye gerek kalmadan birkaç hafta içinde düzelmektedir.

Künt Travma: Siliyer spazm sonucu gelişebilir. Ayrıca siliyer cisim ödemi sonucu da gelişebilir.

Miyopi Belirtileri Nelerdir?

Uzağı bulanık görme: Bir kısım miyoplar bunun farkında değildir. Yakını net olarak görmektedirler ve cisimlerin uzaklaştıkça bulanık görülmesinin doğal olduğunu sanırlar.

Gözleri kısma: İğne deliği (pin hole) etkisi oluşturarak görmede netlik oluşturmak için yapılır.

Baş ağrıları: Hipermetropi ve astigmatizmaya göre daha az olmakla birlikte göz çevresinde ve alın bölgesinde ağrılar ortaya çıkabilir.

Miyopinin diğer belirtileri şunlardır:

• Gözlerde yorgunluk
• Bazen gözde şaşılık

Çocuklar Miyopi Belirtileri

• Okuldayken tahtayı net göremedikleri için en ön sıralarda oturmayı tercih ederler.
• Tv izlerken yakın otururlar.
• Baş ağrısı şikayetleri olur.
• Gözlerde yorgunluk gözlemlenir.
• Sürekli gözlerini ovuşturur.
• Uzağa bakarken gözlerini kısarak bakar.

Miyopi Nasıl Tedavi Edilir?

Miyopi olan kişilerin net mesafe görüşü kazanmak için çeşitli seçenekleri vardır:

Gözlük: Miyopi göz kusurunun düzeltilmesinde gözlük birincil bir seçimdir. Miyopi miktarına bağlı olarak yalnızca bir film izlerken, araba kullanırken ve bazı faaliyetlerde bulunurken gözlük gerekebilir. Miyop derecesi yüksek ise her zaman kullanılması gerekebilir.

Kontakt Lensler: İsteğe bağlı olarak doktorunuz onaylarsa gözlük yerine lens te kullanılabilir.

Cerrahi Tedavi (ameliyat): Halk arasında göz çizdirme olarak bilinen LASIK yöntemi, korneanın üst yüzeyinde ince bir tabakanın mekanik bir bıçak veya lazer ile kesilerek kapakçık şeklinde açılması ve ortaya çıkan kornea yüzeyinde Excimer Lazer ile göz derecelerinin düzeltilmesi prensibine dayanır. Lazer ameliyatı 1 ile 10 derece arası miyop, 1 ile 7 derece arası hipermetrop ve astigmat rahatsızlığı olan ve lazere uygun bulunan gözlere başarı ile uygulanabiliyor.

Bilgicik: Excimer lazer tedavisi 1980’den itibaren kullanılmaktadır. FDA onaylı bu yöntem ile 30 milyondan fazla kişi miyopiden kurtulmuştur. Lazer tedavisinin uygun ve tecrübeli bir doktor tarafından yapıldığında başarı oranı %98 dir.

Miyopi İle İlgili Oluşabilecek Diğer Göz Kusurları

• Şaşılık
• Göz tembelliği
• Glokom (göz tansiyonu)
• Katarakt
• Retina dekolmanı

Gözlerimizi Nasıl Koruyabiliriz?

Miyopinin oluşumu ve gelişimi durdurulamaz ancak yapılan bazı araştırmalar ile miyopi gelişiminin yavaşlatılabileceği gözlemlenmiştir.

• Görmenizi (göz derecelerini) sürekli olarak kontrol edin.
• Doktorunuz tarafından verilen gözlük veya lens varsa takipte kalarak kullanın.
• Ultraviyole (UV) güneş ışınlarından güneş gözlüğü ile korunun.
• Kimyasalların olduğu ortamlarda çalışıyorsanız koruyucu gözlük kullanın.
• Bilgisayar ekranı karşısında uzun zaman geçiriyorsanız düzenli molalar verin.
• 30 ila 40 dakika sonrasındaki bu molalarda göz egzersizi olarak uzaktaki nesnelere bakın.
• Diyabet ve yüksek tansiyon gibi kronik hastalıklarınızı kontrol altında tutun.
• Meyve, sebze ve omega-3 yağ asitleri açısından zengin bir diyetle beslenin.
• Araştırmacılara göre günde en az 2 saat açık havada zaman geçirilmeli.
• Sigara içmeyin ve sigara içilen ortamlarda da uzun süre kalmayın.
• Kullandığınız elektronik cihazların parlaklığını düşürün.