Akciğer Kanseri Nedir? Belirtileri ve Tipleri: Akciğer kanseri, akciğer veya nefes borusundaki bazı hücrelerin aşırı ve kontrolsüz çoğalması sonucu ortaya çıkan kötü huylu tümörlerdir. Tüm dünyada en sık görülen kanser türünü oluşturmaktadır. Sigara içilmesi akciğer kanseri gelişmesindeki en önemli sebeptir.
Akciğer Nedir? Akciğerler oksijeni vücudunuza getirip kan dolaşımınıza geçirir ve böylece oksijenin her bir vücut hücresinde dolaşmasını sağlar. Solunum sistemi adı verilen ve nefes almak için kullandığımız vücut sisteminin bir parçasıdır.
Sigara Kullanma ve Akciğer Kanseri
Akciğer kanseri birçok kişide sigara kullanımı ile ilgilidir. Hiç sigara kullanmayan bazı kişilerin de akciğer kanserine yakalanmasına rağmen, 10 vakanın 9’una sigara neden olmaktadır.
Ne kadar çok sigara kullanırsanız, akciğer kanserine yakalanmanız o kadar olasıdır. Ancak, sigara kullanıcısı olarak geçirdiğiniz zaman da ayrıca önemlidir. Genç yaşta sigaraya başlamak kansere yakalanma riskini önemli oranda arttırmaktadır. Sigara içmek akciğer kanserinin ana nedenidir. Pipo ve sigara kullanıcılarında akciğer kanseri oluşumu bunları kullanmayanlara kıyasla çok daha olasıdır. Pasif içicilik (sigara içen başka bir kişinin dumanını solumak) akciğer kanseri riskini arttırmaktadır, ama yine de bu risk kendinizin sigara içiyor olmasından çok daha düşüktür.
Sigaraya kullanmayı bırakır bırakmaz akciğer kanserine yakalanma riskiniz düşmeye başlar. Ne kadar uzun süre sigara kullanmış olursanız olun bırakmak her zaman faydalıdır.
Diğer Risk Faktörleri
Akciğer kanserinin en önemli ikinci risk faktörü; radon gazına maruz kalmaktır. Radon, topraktan dışarı sızan, doğal olarak ortaya çıkan radyoaktif bir gazdır. Diğer risk faktörleri ise belirli bir kimyasala maruz kalmak, hava kirliliği, daha önce akciğer hastalığı geçirmiş olmak, ailede akciğer kanseri öyküsü, geçmiş kanser tedavileri ve zayıf bir bağışıklığa sahip olmayı kapsamaktadır.
Akciğer Kanserinden Korunmak
Bol miktarda meyve ve sebze tüketmek ve daha aktif olmak gibi yaşam tarzında yapılacak değişiklikler akciğer kanserine yakalanma riskinizi azaltabilir.
Akciğer Kanseri Taraması
Tarama; insanların hastalığın erken bir aşamasında, belirtiler başlamadan önce, test edilmesi anlamına gelmektedir. Herhangi bir kanser türü için tarama gerçekleştirilmeden önce doktorların kesin doğrulukta ve güvenilir bir teste sahip olması gerekmektedir. Test, kanseri yakalamak açısından güvenilir olmalı ve yanlış pozitif sonuçlar vermemelidir. Yanlış pozitif sonuç mevcut olmayan bir kanserin varmış gibi görünmesi anlamına gelmektedir.
Taramanın başlatılabilmesi için basit, hızlı, çok pahalı ve zararlı olmayan bir teste ihtiyacımız vardır. Herkesi taramak yerine yüksek riske sahip kişilerin taranması her zaman daha uygun maliyetlidir. Sigara kullanan kişiler akciğer kanseri açısından yüksek risk altındadırlar. Bu nedenle bazı çalışmalarda sigara kullanıcıların taranmasının değerli olup olmadığına bakılmaktadır.
Akciğer kanseri genellikle göğüs filmi ile ortaya çıkarılmaktadır. Ancak bu şekilde tanı konulduğunda genellikle oldukça ilerlemiş düzeydedir. Araştırmacılar akciğer kanserine daha erken tanı konulmasına yardımcı olabilecek başka tarama testleri bulmaya çalışmakta ve akciğer kanseri açısından yüksek riskli olan kişileri özel bir tür bronkoskopi ve spiral BT taraması adı verilen bir tarama ile incelemektedirler.
Akciğer Kanseri Belirtileri
- Devam eden öksürük
- Uzun zamandır sahip olduğunuz öksürükte değişiklik
- Nefes darlığı çekmek
- Kan izleri taşıyan balgamlı öksürük
- Nefes alma ya da öksürme sırasında ağrı ya da acı
- İştahsızlık
- Yorgunluk, bitkinlik
- Kilo kaybı
- Tedavi ile iyileşmeyen göğüs enfeksiyonu
Akciğer Kanserinin Yaygın Olmayan Belirtileri
Akciğer kanserinin yaygın olmayan diğer bazı belirtileri vardır. Bunlar genellikle daha ileri akciğer kanseri ile ilişkilendirilmiştir. Bu belirtiler şunları içermektedir:
- Çatallaşmış ses
- Yutma güçlüğü
- Yüz ya da boyunda şişkinlik
- Çomak parmak adı verilen parmaklar ve tırnakların biçiminde değişiklikler
- Akciğer çevresinde sıvı birikiminden kaynaklanan nefes darlığı (plevral enfüzyon)
- Sağ tarafınızda kaburga altında rahatsızlık ve ağrı (karaciğerde kanser hücreleri varlığından kaynaklanan)
Bu belirtilerin tamamı akciğer kanserinden farklı başka bir hastalıktan da kaynaklanabilir. Akciğer kanserinin bazı türlerinde, akciğerlerle ilgili birşey değilmiş gibi belirtilere neden olan bir hormon üretilebilir.
Akciğer Kanseri Tipleri
Akciğerlerde başlayan kanser (primer akciğer kanseri)
Primer akciğer kanserinin çeşitli farklı türleri bulunmaktadır. Bunlar küçük hücreli ve küçük hücreli olmayan akciğer kanseri olarak adlandırılan iki temel tipe ayrılmaktadırlar.
Her 100 akciğer kanserinin yaklaşık 18’i küçük hücreli akciğer kanseridir. Kanser hücreleri küçük olduğu için bu şekilde adlandırılmıştır.
Küçük hücreli olmayan akciğer kanseri her 100 kanserin yaklaşık 78’ini (%78) oluşturur ve 3 yaygın tipi bulunmaktadır. Bu tipler benzer şekilde davrandıklarından dolayı birlikte gruplandırılmaktadır, tedaviye küçük hücreli akciğer kanserinden farklı cevap verirler. Bu üç tip; yassı (skuamöz) hücreli karsinom, adenokarsinoma ve büyük hücreli karsinomdur. Bazen bu tiplerden hangisine sahip olduğunuzu söylemek mümkün olmayabilir.
Akciğer içine yayılmış olan kanser (sekonder akciğer kanseri)
Sekonder akciğer kanseri vücudun başka bir bölümünden yayılmış olan kanserdir. Tedavi seçimi kanserin nereden başladığına bağlı olarak değişebilir. Örneğin, akciğerlere yayılmış bir meme kanseriniz varsa meme kanseri ile ilgili bölüme bakmanız gerekmektedir.
Mezotelyoma
Mezotelyoma akciğer zarını (plevra) etkileyen nadir görülen bir kanser türüdür. Çoğunlukla asbestlere maruz kalmadan kaynaklanmaktadır. Akciğer kanserinden çok farklıdır ve farklı şekilde tedavi edilmektedir.