Bademcik İltihabı Nedir? Nasıl Geçer?

Bademcik İltihabı Nedir? Bademcik iltihabı bağışıklık sistemimizin bir parçası olan bademciklerde, yok edilemeyen bakteri ve virüslerin çoğalarak iltihaplanma meydana getirmesiyle oluşur. Bakteri ve virüsler bademciklerde büyüme, kızarma ve bazı hallerde beyaz sarı iltihap birikimine neden olur. Daha çok çocuklarda rastlanan bir durumdur. Bu rahatsızlığın insandan insana bulaşma özelliği de bulunmaktadır. Bademcik iltihabı kulağa da vurabilen boğaz ağrısı, yutkunmada zorlanma ve ağrı, vücutta ağrı, halsizlik, boyunda lenf bezlerinde ağrı ve şişme, ağız kokusu ve ses değişikliği gibi belirtilerle gösterir. Geçmeyen ateş ve solunum güçlüğü çekilen durumlarda, bir an önce doktora gidilmelidir.

Bademcik iltihabı kimlerde görülür?

Bademcik iltihabı en sık 3-15 yaş arasındaki çocuklarda görülür. 2 yaşından küçük çocuklarda ise, bademcik iltihabına neredeyse hiç rastlanmaz. Bademcikler, özellikle çocukluk döneminde aktif olarak çalışır ve enfeksiyonlara karşı koruyucu rol oynarlar. Belki de bu nedenle, ergenlikten sonra bademcik iltihabı görülme ihtimali düşer. Ancak, erişkinlerde ve hatta yaşlılarda da bademcik iltihabı görülebilir. Bademcik iltihabı, kış aylarında daha sık olmakla birlikte, her mevsim görülebilir. Her yıl tam olarak kaç kişinin bademcik iltihabına yakalandığını belirlemek çok güçtür. Çünkü bademcik iltihabı, boğaz ağrısı yapan diğer nedenlerle çok karışır. Yine de, hemen herkesin hayatında en az bir kez bademcik iltihabından etkilendiği söylenebilir.

Bademcik iltihabı neden olur?

Bademcik iltihabı mikroplar nedeniyle olur. Bu mikroplar, virüsler ve bakteriler olmak üzere temelde iki grup altında toplanır. Bademcik iltihabının sebebi çoğunlukla virüslerdir. Bakteriler ise, çocukluk dönemindeki bademcik iltihaplarının yaklaşık %30’undan, erişkin dönemdeki bademcik iltihaplarının %10 kadarından sorumludur. Bademcik iltihabına en çok neden olduğu bilinen bakteri, “Streptococcus pyogenes (A Gurubu Beta-hemolitik Streptokok)” olarak isimlendirilen ve toplumda “Beta” olarak bilinen bakteri türüdür.

Bademcik iltihabı bulaşıcı mıdır?

Bademcik iltihabı bulaşıcıdır. Bademcik iltihabına sebep olan mikroplar, havadaki damlacıklarla ya da mikrop taşıyan biri ile direkt temas edilmesiyle sağlıklı insanlara geçer. Bu mikroplar, çocuk yuvaları, kreşler, okullar, bakım evleri, işyerleri, yurtlar gibi çok sayıda insanın bulunduğu, havalandırması kötü, kalabalık yerlerde kolaylıkla yayılabilir. Hasta olan birinin yakında hapşırması, burnunu temizlemesi, öksürmesi ile veya öpüşme yoluyla mikroplar vücuda girebilirler. Mikroplar, oyuncak, kitap, kalem, defter, telefon, bilgisayar, televizyon kumandası, kapı kolu, bardak gibi birçok eşyanın yüzeyinde de bulunabilirler. Bu yüzeylere temas sonrası eller yıkanmadan ağız veya buruna götürüldüğünde hastalık bulaşabilir. Bu nedenle, hasta olan kişilerden ve kalabalık yerlerden mümkün olduğu kadar uzak durulması, kapalı mekânların iyi havalandırılması, ellerin sık yıkanması hastalıktan korunmak için çok önemlidir.

Bakteri kaynaklı bademcik iltihabı olan hastalar, mikrop bulaştıktan sonraki 3-5 gün bulaştırıcı özellik taşır; uygun antibiyotik tedavisi başlandığında ise, 24-48 saat sonra bulaştırıcılık yok olur. Tedavi edilmezse, bulaştırıcılık 2 haftaya kadar uzayabilir.

Bademcik ameliyatı nedir?

Bademciklerin cerrahi olarak alınması işlemine bademcik ameliyatı (tonsillektomi) adı verilir. Antibiyotiklerin yaygın olmadığı yıllarda bademcik iltihabının tedavisi için sıkça yapılan bu ameliyat, günümüzde bu amaçla daha az uygulanmaktadır. Yine de, bademcik ameliyatları halen en sık yapılan ameliyatlardan biridir.

Bademcik ameliyatı nasıl yapılır?

Geçmişte lokal anestezi ile yapılabilen bademcik ameliyatları günümüzde genel anestezi ile yapılmaktadır. İşlem, ortalama olarak 30-60 dakika sürer ve bademciklerin gömülü oldukları yerden ayrılıp çıkarılması temeline dayanır. Ameliyat, bıçak (soğuk diseksiyon), elektrikli koter, radyofrekans, koblasyon, harmonik bıçak, termal enerji, lazer, mikrodebrider gibi çok çeşitli gereçlerle yapılabilir. Bu gereçlerin herhangi birinin diğerine belirgin bir üstünlüğü gösterilememiştir. En sık uygulanan yöntem, aynı zamanda en eski ve sonuçları en iyi bilinen yöntem olan soğuk diseksiyon yöntemidir. Bademcikler çıkarıldıktan sonra var olan kanamalar durdurulur ve genellikle yara yeri açık bırakılarak ameliyat sonlandırılır. Bademcik ameliyatları genellikle günübirlik cerrahi şeklinde yapılan ameliyatlardır, ameliyattan sonra bir süre hasta izlenerek aynı gün taburcu edilebilir. Bununla birlikte, hastanın durumuna ve doktorun tercihine göre ameliyattan sonra 1 veya daha fazla gece hastanede yatmak da gerekebilir.

Bademcik İltihabı Hakkında Bilmeniz Gerekenler

• Hastaların yeteri kadar dinlenmesi sağlanmalıdır.
• Alınacak su ve sıvı gıdaların miktarları arttırılmalıdır.
• Ağza ve boğaza iyi gelecek olan, tuzlu suyla gargara yapılmalıdır.
• Vücut direncini arttırmak için, bol miktarda sebze ve meyve tüketilmelidir.
• Nefes almayı kolaylaştıracak, boğazdaki ağrıları hafifletecek pastiller kullanılmalıdır.
• Kuru ortamlardan ziyade, nemli ortamlar tercih edilmelidir.
• Kirli ortamlardan, sigara içmekten ve sigara içilen ortamlardan uzak durmak gerekir.
• Düzenli beslenmeye dikkat etmeli, bol miktarda C vitamini içeren gıdalar tüketilmelidir.
• Yiyeceklerin ve içeceklerin fazla sıcak ya da soğuk olmamasına dikkat edilmelidir.
• Bulaşıcı özelliği nedeniyle, diğer insanlarla fazla bir arada bulunulmamalıdır.
• El, yüz ve ağız hijyenine dikkat edilmelidir.

Bademcik İtihabına veya Şişmesine Bitkisel Çözümler

• Adaçayı iyi bir baharat ve antibiyotiktir. Bal ve sirke ilave edilerek içilirse boğaz ağrılarına karşı etkili olur.
• Ahududu çiçeğini kaynatarak yapılan ılık su banyosu bademcik iltihaplarına iyi gelir.
• Ayva’nın suda bekletilmesi ile elde edilen şurupla gargara yapılırsa boğaz ilhitaplarına iyi gelir.
• Kara duttan yapılan şurup ağız ve boğaz iltihaplarını geçirir.
• Gül yaprakları ile yapılan çayla gargara yapmak boğaz iltihaplarında çok etkili olur.
• Hintyağı boğaz ağrısı hallerinde 20 gram içilip bir gün de oruç tutulursa şikayet konusu olan durumlar geçer.
• Ihlamur sarmısak frenk üzümü dut boğaz ağrılarına iyi gelir.
• İncir sütle birlikte pişirilerek yenilirse nezleyi ve boğaz ağrılarını giderir. Göğsü yumuşatır.
• Kara kafes gargara yapıldığında boğaz iltihabı ve anjine etkili olur.
• Kızıl yaprak kaynatılarak gargara yapıldığında boğaz iltihaplarını yok eder. Buruna çekildiğinde nezleyi geçirir.
• Limon suyu boğaz hastalıklarına ve bademcik rahatsızlıklarına iyi gelir.
• Melek otu kaynatılarak gargara yapıldığında boğaz yaralarını tedavi eder.
• Menekşe yapraklarından yapılan çay bronşit boğaz ve göğüs iltihaplarına çok iyi gelir.
• Mine çiçeği suyu ile gargara yapıldığında boğaz iltihaplarını giderir.
• Mürver ağacı çiçeklerinden yapılan çay ağızda gargara yapıldığında bademcik iltihaplarını önler.
• Yabanmersini boğaz hastalıklarına iyi gelir.