Enterovirüs Nedir? Enterovirüs D68 (EV-D68) Belirtileri, Tedavisi

Enterovirüs D68 (EV-D68), hafiften şiddetliye kadar değişen grip benzeri semptomlara neden olan bir virüstür. Enterovirüsler çok yaygın virüslerdir 100’den fazla türü bulunmaktadır ve D68 (EV-D68) de bunlardan biridir. Kuluçka süresi genellikle 2-5 gün olan enterovirüs enfeksiyonları genellikle yaz aylarında ve sonbaharda ortaya çıkar. Enterovirüsler soğuk algınlığı başta olmak üzere birçok hastalığın nedenidir. Yetişkin insanlar da enterovirüsler ile enfekte alabilir fakat enterovirüs D68 en sık çocukları etkilemektedir. Enterovirüsler beyin iltihaplanması (ensefalit), menenjit ve felce neden olan hastalıklar da dahil olmak üzere ciddi nörolojik enfeksiyonlara neden olabilir.

Enteroviral enfeksiyonlar, enterovirüsler (EVS) olarak adlandırılan virüs grubunun neden olduğu hastalıkların geniş bir aralığını kapsar. Bu virüsler küçük, ikosahedral, tek dallı, pozitif sens RNA (ribonükleik asit) virüsleridir ve Picornaviridae ailesinin üyeleridir. Enteroviral enfeksiyonlar çok yaygındır ve her yıl dünya çapında 1 milyardan fazla insanın etkilendiği tahmin edilmektedir. Alt sosyo-ekonomik gruplardaki insanların daha duyarlı olduğu görülmektedir. Amerika Birleşik Devletleri’nde her yıl yaklaşık 30 ila 50 bin kişinin hastaneye yatışının yapılması enteroviral enfeksiyonlara bağlıdır.

Bilgicik: Amerika Birleşik Devletleri’nde her yıl 10 ila 15 milyon kişinin enterovirüs enfeksiyonundan muzdarip olduğu tahmin edilmektedir.

Enterovirüs D68 Tehlikeli Midir?

EV D68 bazı kişilerde çok tehlikeli olabilir. Bununla birlikte çoğu birey için genellikle ciddi değildir. Astım veya diğer solunum problemleri olan çocuklar enterovirüs ile enfekte olduğunda ciddi solunum problemleri gelişebilir. Bu çocuklardan bazılarına hastahanede destekleyici bakım verilmesi gerekir. Daha ciddi sorunlar genellikle solunum problemi olan çocuklarda meydana gelmesine rağmen solunum problemi olmayan çocuklarda da ciddi solunum problemleri ortaya çıkabilir.

Nadir olarak görülen vakalarda enfekte olmuş çocukların kaslarıyla ilgili sorunlar yaşanabilir. Kaslar zayıflayabilir veya geçici olarak çalışmayı bırakabilir (akut felç). Enterovirüs D68’in kas güçsüzlüğüyle bağlantılı olup olmadığı tam olarak bilinmiyor ancak çocuğunuz düzgün yürümüyor ise bir kolunda yada bacağında ani bir zayıflık görülürse bir doktora başvurmanız önerilir.

Yenidoğanlarda Enterovirüs Ensefaliti (Beyin İltihabı)

Yenidoğanlar enterovirüs enfeksiyonu ile Meningo-ensefalit gelişme riski altındadır. Yenidoğanlarda enterovirüs ateş, zayıf beslenme, sinirlilik, letarji ve sarılık ortaya çıkabilir. Ayrıca pnömoni, hepatit ve miyokardit geliştirebilir.

Olası enterovirüs enfeksiyonuna işaret eden klinik bulguları olan bir yenidoğanda lumbar ponksiyon düşünülmelidir. Yenidoğan enterovirüs ensefaliti önemli beyin hasarına ve uzun süreli nörolojik ve gelişimsel problemlere neden olabilir.

Enterovirüs Belirtileri Nelerdir?

Semptomlar hafif ya da şiddetli olabilir ve viral türüne göre farklılıklar gösterebilir. Özellikle astım gibi herhangi bir solunum sorunu öyküsü olan bazı çocuklar için viral enfeksiyon daha şiddetli olabilir.

Hafif belirtileri şunlardır:

• Ateş (hafif)
• Burun akması
• Hapşırma ve öksürme
• Deri döküntüsü
• Deride kızarıklıklar
• Ağızda kabarcıklar
• Vücut ve kas ağrıları

Şiddetli belirtileri şunlardır:

• Hırıltı
• Nefes almada zorluk
• Kalp enfeksiyonu
• Beyin ve omurilik enfeksiyonu
• Felç (paralizi)
• Kalp kası iltihabı (miyokardit)
• Aseptik menenjit
• Meningoensefalit

Virüs Nasıl Yayılır?

EV-D68 virüsü tükürük, burun mukus veya balgam olarak virüslü bir kişinin solunum salgılarında bulunabilir. EV-D68 virüsü taşıyan bir kişinin öksürmesi veya hapşırmasından sonra hava yoluyla yayılır. Aynı zamanda enfekte olan kişinin dokunduğu yüzeylerden de bulaşır.

Enterovirüs Tanısı

EV-D68 boğaz veya burundan alınan sıvı örneklerinden test yapılarak teşhis edilebilir. Numunelerin test için özel bir laboratuara gönderilmesi gerekebilir. Testler genellikle birisi nedeni bilinmeyen şiddetli hastalık olmadıkça yapılmaz.

Enterovirüs D68 (EV-D68) Tedavisi

EV-D68 için spesifik bir tedavi yoktur. Çoğu enteroviral enfeksiyonlar 7 ila 10 gün içinde kendiliğinden iyileşir. Enteroviral enfeksiyonlarının %1’den azı ciddi semptomatik hastalıkla sonuçlanır. EV-D68 ile enfekte olan solunum yolu hastalığı bulunan çocuklar için özel tedaviler vardır. Genel olarak tedavi ateş, huzursuzluk ve öksürük gibi belirtileri hafifletmeye yardımcı olmak için destekleyicidir. 18 yaşın altındaki çocuklara aspirin verilmemesi tavsiye edilir.

Ciddi solunum problemleri olan kişilerin hastaneye gidip belirtileri hafifletmeye yardımcı tedavi görmesi gerekebilir.

Virüsün Yayılmasını Önlemek İçin Yapmanız Gerekenler

EV-D68 enfeksiyonları önlemek için hiçbir aşı bulunmamaktadır. Ancak aşağıdaki adımlar sizin ve çocuğunuzun korunmasını sağlayabilir ve enfeksiyonun yayılmasını önleyebilir:

• Özellikle çocuk bezini değiştirdikten sonra 20 saniye boyunca su ve sabunla sık sık ellerinizi yıkayın ve bu alışkanlığı çocuğunuza da öğretin
• Yıkanmamış elinizi göz, burun ve ağız temasından kaçının
• Hasta biriyle bardak ve tabak gibi yeme içme kaplarını paylaşmayın
• Hasta insanlarla el sıkışma, öpüşme ve sarılma gibi yakın temas kurmayın
• Hasta birinin sık olarak dokunduğu kapı kolları gibi yüzeyleri temiz tutun
• Eğer hastaysanız evde kalın ve istirahat edin