interstisyel sistit

İnterstisyel Sistit Nedir? Nedenleri, Belirtileri, Tedavisi

İnterstisyel sistit – IC (ağrılı mesane sendromu), mesane basıncı, mesane ağrısı ve bazen pelvik ağrıya neden olan kronik bir durumdur. İnterstisyel sistit hafif bir yanma hissi ile şiddetli ağrı arasında değişebilir. Rahatsızlığın derecesi kalıcı ya da seyrek olabilir ve bazen rahatlama dönemlerine geçiş yapılabilir. IC, ağrılı mesane sendromu, mesane ağrısı sendromu, aşırı duyarlı mesane sendromu ve kronik pelvik ağrı olarak da bilinir. Durum ilk olarak 30’lu ve 40’lı yaşlarda insanları etkileme eğilimi gösterir ve kadınlarda erkeklere göre daha yaygındır. Yaşam tarzınız, işiniz, duygusal yönden sağlığınızı ve ilişkileriniz üzerinde önemli bir etkisi olabilir.

Mesaneniz (idrar kesesi) idrarı depolayan içi boş kaslı bir organdır. Mesane dolana kadar genişler ve beyninize pelvik sinirler yoluyla iletişime geçer ve bu iletişimde beyine idrar yapma zamanının geldiğini bildirir. Bu mesaj alındığında çoğu insan için idrar yapma isteğini yaratır. İnterstisyel sistit ile bu sinyallerde karışıklıklar oluşur ve çoğu insanda daha sık idrara çıkma ve daha az miktarda idrar yapma ihtiyacı doğurur. İnterstisyel sistit çoğu kez kadınları etkiler ve yaşam kalitesi üzerinde uzun süreli etkiler yaratabilir. Hastalığın tedavisi olmasa da ilaçlar ve diğer terapiler ile rahatlama sağlanabilir.

» Bilgicik: Amerika Birleşik Devletleri’nde ve Avrupa’da insanların yaklaşık % 0,5’inin etkilentiği tahmin edilmektedir. Kadınlar, erkeklerin beş katı kadar daha sık etkilenirler. “İnterstisyel sistit” terimi ilk olarak 1887’de tanımlanmıştır.

İnterstisyel sistitin çocuklarda yaygınlığı bilinmiyor ancak çocuklarda da IC teşhisi konulmaktadır. Çocuklar ve IC hakkında çok az bilgi yayınlanmamıştır bu nedenle IC teşhis araçları ve çocuklara özgü tedavilere ilişkin istatistikler çok sınırlıdır. Teşhis tekniklerinin ve tedavilerinin çoğu erişkinlerle aynı olup çocuklar için güvenli ve uygun olacak şekilde değiştirilmiştir.

Risk Faktörleri

Cinsiyet: Erkeklere göre interstisyel sistit tanısı kadınlarda daha sıktır.
Saç Rengi: Kızıl saçlı olmak interstisyel sistit riski ile ilişkili olduğu saptanmıştır.
Yaş: İnterstisyel sistit genel olarak 30 yaş ve üstü kişilerde teşhis edilir.
Kronik ağrı bozukluğu: İnterstisyel sistit, irritabl bağırsak sendromu veya fibromiyalji gibi diğer kronik ağrı bozukluklarıyla ilişkili olabilir.

İnterstisyel Sistit Nedenleri Nelerdir?

IC’nin kesin nedeni bilinmiyor ancak araştırmacılar birkaç faktörün mesanenin astarına zarar verebileceği ve bu nedenle bozukluğu tetiklediğini bildirmişlerdir. Bunlar:

  • Cerrahi prosedürler gibi mesane astarına zarar veren durumlar
  • Zayıflamış veya işlevsiz pelvik taban kasları
  • Mesanenin aşırı gerilmesi
  • Otoimmün bozukluklar
  • Tekrarlanan bakteriyel enfeksiyonlar
  • Hipersensitivite veya pelvik sinir iltihabı
  • Omurilik travması
  • Alerji

Birçok IC’li kişide irritabl bağırsak sendromu veya fibromiyalji olduğu görülmüştür. Bazı araştırmacılar IC’nin birden fazla organ sistemini etkileyen yaygın bir inflamatuar bozukluğun bir parçası olabileceğine inanmaktadır. Araştırmacılar ayrıca insanların genetik yatkınlığı IC’ye devredebileceği olasılığını araştırıyorlar ve IC’nin sebebini belirlemek ve daha etkili tedaviler geliştirmek için araştırmalar da devam etmektedir.

İnterstisyel Sistit Belirtileri

Belirtileriniz her gün değişebilir ve belirtilerin yaşanmadığı dönemler de olabilir. İdrar yolu enfeksiyonu gelişirse belirtiler daha da kötüye gidebilir. Aşağıdaki belirtilerden bir veya daha fazlasıyla karşılaşabilirsiniz:

  • Pelviste kronik veya aralıklı ağrı
  • Kadınlarda vajina ve anüs arasında ağrı
  • Erkeklerde skrotum ve anüs arasında ağrı
  • Pelvikte baskı veya rahatsızlık
  • Üriner aciliyet (idrara çıkma ihtiyacı)
  • Gündüzleri ve geceleri sık idrara çıkma
  • Cinsel ilişki sırasında ağrı
  • Erkeklerde orgazm veya cinsel ilişkiden sonra ağrı

Ağrılı Mesane Sendromu Teşhisi Nasıl Yapılır?

Kesin bir IC tanısı belirlemek için kullanılabilecek hiçbir test yoktur. Bu nedenle birçok IC vakasında tanı konulmaz. IC diğer mesane bozuklukları ile aynı semptomları paylaştığından doktorunuz bunları ilk önce kontrol etmelidir. Diğer bozukluklar şunları içerir:

  • İdrar yolu enfeksiyonları
  • Mesane kanseri
  • Kronik prostatit (erkeklerde)
  • Kronik pelvik ağrı sendromu (erkeklerde)
  • Endometriozis (kadınlarda)

Doktorunuz semptomlarının bu bozukluklardan birine bağlı olmadığını belirledikten sonra IC ile teşhis konacaktır.

» Bilgicik: Amerika Birleşik Devletleri’nde yaklaşık olarak 10 ila 12 milyon kişinin IC’den muzdarip olduğu tahmin edilmektedir.

Ağrılı Mesane Sendromu (İnterstisyel Sistit) Tedavisi

IC için uygulanan hiçbir tedavi yoktur ve hastalık yıllarca ya da ömür boyu sürebilir. Uygulanan tedavilerin temel amacı en iyi şekilde uzun vadeli semptomların hafifletilmesini sağlayan terapilerin kombinasyonunu bulmaktır. Bunlar:

İlaçlar: Pentosan polisülfat sodyum (Elmiron) mesane duvarındaki kusurlarının giderilmesine yardımcı olabilir. Hamileyseniz veya hamile kalmayı planlıyorsanız pentosan almamanız gerekir. Ağrı ve enflamasyon için ibuprofen, naproksen, aspirin ve diğerlerini içeren nonsteroid anti-inflamatuarlar, mesaneyi rahatlatmaya ve ağrıyı bloke etmeye yardımcı olan trisiklik antidepresanlar (Amitriptilin) ve üriner aciliyeti ve sıklığı azaltmak için antihistaminikler (Claritin) gibi ilaçlar reçete edilebilir. Fakat yaşınıza ve doktorunuzun tercihine göre farklı etken maddelere sahip ilaçlar da yazılabilir.

Mesane Distansiyonu: Mesane distansiyonu mesaneyi su veya gaz kullanarak uzatan bir prosedürdür. Bazı insanlardaki semptomları gidermeye, muhtemelen mesanenin kapasitesini arttırmaya ve mesanedeki sinirlerden gelen ağrı sinyallerine müdahale etmeye yardımcı olabilir. Belirtilerinizde iyileşme görmeniz iki ila dört hafta sürebilir.

Mesane İnstilasyonu: Mesane instilasyonu, mesaneyi DMSO olarak da bilinen dimetil sulfoksit (Rimso-50) içeren bir solüsyonla doldurmayı içerir. DMSO çözeltisi boşaltılmadan önce mesane içerisinde 10 ila 15 dakika tutulur. Bu tedavi döngüsü tipik olarak altı ila sekiz hafta boyunca haftada iki tedaviyi içerir ve döngü gerektiğinde tekrarlanabilir. DMSO çözümünün mesane duvarının iltihaplanmasını azaltabileceği düşünülmektedir. Ayrıca ağrı, sıklık ve üriner aciliyete neden olan kas spazmlarını da önleyebilir.

Elektriksel Sinir Uyarımı: Transkutanöz elektriksel sinir uyarımında (TENS) hafif elektriksel darbeler cilde iletir. TENS, mesaneye kan akışını arttırarak mesaneyi kontrol altına almaya yardımcı olan pelvik kasları güçlendirerek veya ağrıyı engelleyen maddelerin salınmasını tetikleyerek semptomların giderilmesine yardımcı olabilir.

Diyet: Diyet IC’li birçok insan bazı yiyecek ve içeceklerin semptomlarını daha da kötüleştirdiğini keşfediyor. Alkol, domates, baharatlar, çikolata, kafeinli içecekler, narenciye, portakal ve limon gibi turunçgiller, yapay tatlandırıcılar, meyve suları, yoğurt, çay, soğan, soya ve asitili içecekler IC’yi kötüleştirebilecek yaygın gıdalardır. Doktorunuz herhangi bir gıdaya ya da içeceğe hassas olup olmadığınızı belirlemenize yardımcı olacaktır.

Sigarayı Bırakma: Sigara ile IC arasında kanıtlanmış bir korelasyon bulunmamasına rağmen sigara içimi kesinlikle mesane kanseri ile bağlantılıdır. Sigarayı bırakmanız semptomlarınızı azaltabilir veya hafifletebilir.

Egzersizler: Rutin olarak egzersiz yapmak belirtilerinizi yönetmenize yardımcı olabilir. Yürüyüş, düşük etkili aerobik, pilates veya yoga gibi egzersiz programlarından bazılarını deneyin. Fiziksel terapist veya doktorunuz mesanenizi ve pelvik kaslarınızı güçlendirecek egzersizleri öğretebilir.

Mesane Eğitimi: İdrara çıkma arasındaki zamanı uzatmak için uygulanan teknikler semptomları hafifletmeye yardımcı olabilir. Doktorunuz bu tekniklerin uygulanması konusunda size yol gösterecektir.

Stres Azaltma: Yaşamın stresleri ile uğraşmayı ve IC’li olma stresi ile başa çıkmayı öğrenmek belirtilerin hafifletilmesine katkıda bulunabilir. Meditasyon ve biofeedback bu konuda yararlı olabilir.

Ameliyat: Mesanenin boyutunu arttırmak ve mesanedeki ülserleri çıkarmak için çeşitli cerrahi seçenekler vardır. Cerrahi işlem nadiren kullanılır ve yalnızca semptomlar şiddetli olduğu ve diğer tedavilerin rahatlama sağlamadığı zaman düşünülür.

Çok nadir durumlarda mesanenin tamamen çıkarılması gerekebilir (sistektomi). Eğer bu yapılırsa cerrahınız idrarın vücuttan atılması için alternatif bir yol yaratacaktır. Bu genellikle mide bölgesinde stoma adı verilen küçük bir delikten geçecektir ancak önce ince bağırsağınızın bir bölümünü kullanarak yeni bir mesane yapmak (mesane rekonstrüksiyonu) gerekecektir.

Bir Cevap Yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir