Bronşit Nedir? Belirtileri ve Tedavisi

Bronşit, akciğerlere giden havayollarının iç yüzündeki zarın iltihaplanmasıdır. Bronşit, alt solunum yolunun önemli bir parçası olan, bronşların enflamasyon halidir yani bronşların herhangi sebep ile enfekte olmasıdır.

Kış ve sonbahar aylarında çok fazla görülür. Erkeklerde, kızlardan daha fazla rastlanır. Eğer tedavi edilmezse ilk önce, kronik bronşite ondan sonrada bronşektaziye çevirebilir. Zayıf insanlarda, kilolu insanlardan daha fazla ve sıklıkla görülür. Akut ve kronik olarak iki gruba ayrılır.

Akut Bronşit Nedir?

Akut bronşit, soluk borusuda dahil olmak üzere bronşların akut (ani) inflamasyonudur. Bu hastalık sırasında alt hava yollarında ödem oluşur ve bronşial sekresyonda (mukus) artış olur. Genellikle, üst solunum yolu hastalığıyla beraber başlar ve tedavi edilmezse veya tedavi özensiz yapılırsa kronik bronşite çevirebilir. Akut Bronşitin nedeni 2 başlık altında toplanır bunlar: Mikroorganizmalar ve fiziksel etkenlerdir.

Mikroorganizmalar: Soluk borusu ve bronşların iltihabı diğer hava yolu enfeksiyonları.

Fiziksel etkenler: Zehirli gazlar, sigara kullanımı , egzozlardan çıkan dumanlar fiziksel etkenlerin en çok bilinen nedenlerindendir.

Hastalığa Sebep Olan ve Hazırlayıcı Etkenler

Hastalığa hazırlayıcı etkenlerin başında yaşam kalitesi yer alır. Buna açıklamayı verilebilecek örnekler çevre ve iklimdir. Ayrıca ani ortam değişikliği sonucu ısı değişimi, aşırı tozlu yada nemli ortamlarda bulunmak, fazla soğuğa maruz kalmak, gibi nedenlerden dolayı bronşların hastalıklara karşı koyma gücü iyice azalır. Ayrıca sürekli grip ve soğuk algınlığı hastalıkları geçirmekde bronşite yakalanma ihtimalini çok fazla artırır. Hazırlayıcı etkenler arasında en önemli sigara kullanmaktır.

Akut Bronşit Belirtileri

• 39 dereceden daha az fakat sürekli devam eden ateş. (Subfebril ateş)
• Göğüste yanma ve acı hissi
• Halsizlik
• Soluk alıp vermede güçlük (Dispne)
• Soluk alıp verme esnasında göğüsde acı, öksürük
• Hırıltılı solunum
• Öksürükde kan görme

Akut bronşitde en çok karşılaşılan belirti öksürükdür. Öksürük ilk başlarda kuru iken daha ileri safhada balgamlıdır. Bronşların içinde balgam tarzında mukus çok fazla olduğundan sürekli öksürük ihtiyacı vardır. Çünkü vücut bronşların içindeki balgamı atmak istemektedir.

Akut Bronşit Komplikasyonları

Komplikasyonlar genellikle tedavinin yapılmadığında veya tedavinin yetersiz kaldığı durumlarda görülür.

• Kronik bronşit
• Zatürre
• Amfizem
• Bronşektazi

Akut bronşitin tanısı için ilk önce fizik muayenede hastadan alınan hikaye almak çok önemlidir. Hikaye alındıktan sonra kesin tanı koymak için, akçiğer grafileri ve kan testleri istenir.

Akut Bronşit Tedavisi

Tedavide ilk olarak enfeksiyonu ortadan kaldırmak için antibiyotik tedaviye başlanır. Bunun yanında semptomları ortadan kaldırmak için semptomatik tedavi uygulanır. Balgamı çıkarmak için , buhar tedavisine başlanır. Hasta bol sıvı alır. Hasta sigara ve irritanlardan (egzoz dumanı, baca dumanı gibi zararlı maddeler) uzak durmalıdır.

Kronik Bronşit Nedir?

Yılın en az üç ayında yaş öksürük ve balgam çıkarma ile karakterize en yaygın solunum hastalığıdır. Kronik bronşit hastayı fazla rahatsız etmez bu yüzden yıllar içinde ilerleyek ağır bir hale gelir. Sigara içenlerin yarısından fazlasında görülür.

Kronik bronşitin nedenlerinin ilk başında sigara kullanımı gelir. Çünkü sigara sürekli solunum yollarına zarar verir buda hastalığı kronikleştirir. Özellikle büyük şehirlerdeki hava kirliliğide bronşlardaki balgamı arttırarak kronik bronşite neden olur. Bunun yanında nemli ve tozlu yerlerde bulunmak, çok fazla egzoz dumanına maruz kalmakda kronik bronşitin nedenleri arasındadır.

 Bilgi:  Kronik bronşit’in %75’i sigaraya bağlı olarak ortaya çıkar.

Kronik Bronşit Belirtileri

• Özellikle kış ve aylarında balgam ve öksürük, dudakta ve ellerde morarma
• Kronik bronşite göre daha az görülen ateş
• Solunum güçlüğü

Kronik bronşit, akut bronşite göre ağırdır fakat tedavi genel olarak aynıdır, akut bronşitin tedavisine ek olarak oksijen tedaviside yapılabilir. Ayrıca kronik bronşiti olan hastalar çok fazla tozlu ve zararlı gazlar bulunan ortamlarda çalışıyorlarsa mesleklerini bırakmaları veya değiştirmelere gerekmektedir.

Korunmak İçin Neler Yapmalıyız?

Bulunduğumuz ortamlarda toz olmamalı ve nem oranı yeterli derecede olmalıdır. Balgamların katılaşmaması için , bol sıvı alınmalıdır. Solunum yolu enfeksiyonlarıyla birlikte görüldüğü için grip gibi hastalıkların aşıları düzenli yapılmalıdır. Egzoz dumanından kaçınılmalıdır. Oldukça temiz havası olan şehirler tercih edilmelidir. Kronik bronşitin 1. Sebepi olan sigaradan uzak durulmalıdır.