İdrarda Epitel Hücre Görülmesi Nedenleri, Tedavisi

Yönetici 19 Mart 2023 Yorum Ekle 3,073 Görüntüleme

İdrarda epitel hücre görülmesi, epitel dokusunun dökülmesiyle görülen normal bir durumdur. İdrarda epitel hücreleri, idrar kesesi ve idrar borusunu kaplayan epitel dokusunun sürekli olarak teze ve canlı kalmak için kendini değiştirmesi ve idrar yolu ile atılması sonucu görülür. Normalde her sahada 5-6 epitel hücresinin görülmesi normaldir. Alınan idarar örneğinde epitel hücrelerin sayısı 15 ila 20’den fazlaysa hastalık habercisi olabilir. Böyle bir durumda epitel hücrelerin sayı ve şekil olarak incelenmelidir.

Epitel Nedir? Epitel dokusu, organların ve vücut yüzeyini kaplayan hücre tabakasıdır. Sıkı bir şekilde bir araya gelmiş polihedral hücreler ile çok az hücreler arası maddelerden oluşur. Epitel hücreleri arasındaki bağlantılar güçlüdür. Böylece, oluşan hücresel tabakalar vücudun yüzetini örter ve boşluklarını doldurur. Epitel hücreleri özellikle vücudun iç ve dış yüzeylerini örterler, çeşitli bezlerin yapısına katılırlar. Kalp ve damarların iç yüzleri, kalp ve akciğer zarlarının iç yüzeyleri ve vücudun iç yüzeyleri yine epitel hücreleri ile örtülmüştür.

Epitel hücreleri üstlendikleri görevlere uygun düşecek özellikler kazanmışlardır. Örneğin bazı epitel hücreleri sindirim kanalının iç yüzeyini örtüp vücut için gerekli besin maddelerinin emilimi için uygun bir yüzey hazırlarken, bazı epitel hücreleri de iç ve dış salgı bezlerinin yapışma katılırlar. Kadın idrarında erkeklere göre daha fazla epitel hücresi bulunur.

Epitel Doku Tipleri

Örtü Epiteli
Bez Epiteli

Epitel Doku İşlevleri

Örtme
Döşeme
Emilim
Salgılama
Koruma
Boşaltım
Temizlik
Sürtünmeyi azaltma

Epitel Doku Türleri

Tek Katlı Yassı Epitel: Mozaik taşları gibi birbirlerine biçim vererek bitişik durumda yerleşmiş bir hücre tabakasıdır. Karın zarı (periton), akciğer zarı (plevra), kalp zarı (perikard) bu tip epitlin başlıca örnekleridir.

Tek Katlı Kübik Epitel: Aynı biçimde yerleşmiş daha kabaca hücrelerden oluşur. Böbrekte, idrar yollarında, kalkan bezi (tiroit) içinde, göz merceğinin ön yüzündeki epitel bu tipe örnektir.

Tek Katlı Silindirik Epitel: Mide, bağırsak kanalının iç yüzünde, safra kesesinde, yumurtalık kanallarında, burun ve soluk yollarının bazı bölümlerinde bulunur.

Çok Sıralı Epitel: Aslında tek bir hücre tabakası olmalarına karşın tümünün boyu aynı olmadığından kesitlerinde çok sıralı gibi görünürler. Çoğunlukla silindirik hücrelerden oluşurlar. Erkek spermasının boşaltım kanallarında ve soluk yollarının bazı bölümlerinde bulunur.

Çok Katlı Silindirik Epitel: Sınırlı sayıda bölgede bulunur. Burununun arda bölümünde, soluk borusu (trakea) kapağının (epiglot) ön yüzünde vb.

Çok Katlı Yassı Epitel: Organizmada en çok bulunan epitel tipidir. Bir alt zar tabaka üzerine (bazal membran) dizili önce silindirik sonra kübik en üstte yassı hücrelerden oluşur. Bu tabakalar kendi aralarında da değişik özelliklerine göre ayrımlar gösterirler. Dış ortamla sürekli ilişkide bulunan yüzeyleri örten bölümünde (deride) en dıştaki tabaka keratinleşmiş ölü hücrelerden oluşur. Deri, ekleriyle bir bütündür. Örneğin ter ve yağ. bezleri olmadığında kurur çatlar. Keratinize çok katlı epitel tabakasına epidermis denir. Kıllar, tırnaklar, ter ve yağ bezleri epidermis hücrelerinin farklılaşmasıyla oluşmuşlardır. Her zaman dış ortamla karşılaşmayan ağız içi, yemek borusu, hazne (vagina) iç yüzeylerini örten çok katlı yassı epitel keratinleşmemiştir. Bu tür epitele sindirim kanalının çok katlı yassı tipte olmasa bile iç yüzüne döşeyen epitelle birlikte mukoza denir (ağız, burun, vagen, mukozası gibi).

Değişken Epitel: İdrar torbasının iç yüzünü örter. Torba boş olduğu zaman yüksek (kübik ve silindirik) hücrelerden, dolu olduğu zaman yassı çok tabakalı hücrelerden oluşur. Aynı hücreler idrar torbasının doluluğuna göre biçim değiştirirler. Bu durum torbanın genişleyebilmesine olanak sağlar.

İdrarda Epitel Hücreleri

Üretra ve mesane duvarı epiteli sürekli olarak dökülür. Genellikle idrar sedimentinde üç farklı tipte epitel hücresi bulunur. Bunlar renal tübüler epitel, transisyonel epitel ve skuamöz epitel hücreleridir. Her idrar örneğinde 1-2 epitel hücresi görülebilir. Ateş, toksinler, enfeksiyon ve neoplazmlar sonucu sedimentte epitel hücrelerin sayısı artar. İdrar sedimentinde renal tübüler hücrelerin görülmesi klinik açıdan önemlidir. Normalde sedimentte görülmez. İdrar sedimentinde artmış düzeyde renal tübüler epitel hücrelerine rastlanması akut iskemik veya toksik tübüler hastalıklar (Ör; akut tübüler nekroz), akut intertisyel nefrit ile ilaç toksisitesi (non-steroid antienﬂamatuvar ilaçlar-NSAID, aminoglikozidler), ağır metal, immunosupresan, renal allogref rejeksiyonu ve mantar zehirlenmeleri ile ilişkili olabilir. Transisyonel epitel hücreleri santral ve periferik yerleşimli 1-2 nukleus ile granüllü sitoplazma içerir. Sağlıklı kişilerde idrar sedimentinde transisyonel epitel hücrelerine az sayıda rastlanır. Her sahada 1-2 adet görülmesi normaldir. Fazla sayıda görülmesi enfeksiyon ve ilaçlara bağlı olabilir. Skuamöz epitel hücreleri idrar sedimentinde en fazla görülen hücre grubudur. Küçük santral nukleuslu hücreler olup, az sayıda granül içerirler. Genellikle kadınlarda daha sık görülür. Fazla sayıda görülmesi vajinal ve perineal kontaminasyonu gösterir. İdrar sediment değerlendirmesinde atipik veya çok sayıda epitel hücresi görülüyorsa ileri sitoloj ik incelemeye gereksinim olabilir.

İdrarda Epitel Hücre Görülmesi Nedenleri Nelerdir?

Kadın ve erkeklerin idrar yollarında küçük bir miktar epitel hücrenin dökülmesi normaldir. İdar testi alındığında sonuçların daha kesin çıkabilmesi için bol sıvı alınmalıdır. Test sonucuna göre epitel hücrelerin sayısı artıyorsa aşağıda yer alan rahatsızlıklardan kaynaklanıyor olabilir.

Başlıca Nedenleri

Böbrek hastalıkları
İdrar yolu enfeksiyonları
Fistüller
Vajinal rahatsızlıklar
Yüksek kolesterol
Renal pelvis iltihabı
Şeker hastalığı
Kirlilik

Böbrek hastalıkları: Yapılan araştırmalara göre idrarda büyük miktarda epitel hücresinin görülmesi böbreklerde sorun olduğu anlamına gelebilir.

İdrar yolu enfeksiyonları: İdrar yolu enfeksiyonları idrarda epitel hücre sayısının artışına neden olabilir. Escherichia coli (E.coli) bakterisi mesane (idrar kesesi) üzerinde yer alan epitele yerleşir ve tahrişe neden olur dolayısıyla epitel dökülmesine yol açar.