Bartolin kisti (bartholin kisti), vajinanın dudak kısmında yer alan bartolin bezlerinde tıkanma sonucu görülen bezelye büyüklüğündeki şişkinliğe denir. Bartolin bezi kisti (bartolin kanal kisti) boyutları değişebilir ve genellikle yavaş büyürler. Genellikle ağrısız olan bu kistler herhangi bir tedavi uygulanmadan da kaybolur fakat enfeksiyon oluşursa ve ağrılarınız varsa tedavi olmanız gerekebilir.
» Bilgicik: Bartolin kisti her 100 kadının 3’ünde hayatlarının bir noktasında görülebilir. Genellikle 20 ile 30 yaş arasındaki kadınları etkiler.
Bartholin bezleri vajinanın her iki yanında sağlı sollu yer almış organlardır. Bu bezler ince bir kanal aracılığı ile döl yolu girişine açılırlar. Bartolin bezkeri penisin vajina yoluna girişini kolaylaştırmak ve vajina girişinin ıslanmasını sağlamak olan sümüksü kıvamda kaygan şeffaf bir sıvı salgılamaktır. Cinsel uyarı ile bu sıvı artar. Salgı yapan bu bez bir kese gibidir.
Döl yolu girişi iltihapları veya bizzat bartolin bezinin iltihaplanması gibi herhangi bir sebeple bartolin bezinin vajinaya salgıyı akıttığı kanalında bir tıkanma olursa, tıkanıklığın arkasında kesenin içi bez salgısı ile dolmaya başlar. Kesedeki bezler salgı üretimine devam ederler ve içi boşalamayan kese şişmeye başlar ve kist meydana gelir. Kist büyüklüğü değişebilir, küçük olabilir, bir yumurta büyüklüğünde de olabilir. Kist oluşan kesenin kanalının ağzı genelde mikrop kaparak iltahap oluşturur ve kapanır. Bartolin bezinin iltihaplanmasına bartholinitis denir. Genel enfeksiyon belirtileri oluşmaya başlar. Ateş, kızarıklık ve ağrı olur. Sonunda püy içeren apse meydana gelir. Buna bartolin apsesi denir.
Bartolin Kisti Nedenleri Nelerdir?
- Mikroplar
- Kanser
- Döl yolu bölgesinde oluşmuş veya halen devam eden enfeksiyonlar
- Döl yolu bölgesinde oluşmuş bir çarpma veya zedelenme
- Döl yolu bölgesinde oluşan yaralanmalardan kalan sekeler
- Döl yolu bölgesinde yapılan bazı ameliyatlar sonrasında
- Nadiren, kistler cinsel yolla bulaşan bir hastalıktan kaynaklanabilir.
Bartolin Apsesi Belirtileri
Eğer küçük ve enfekte olmayan bartolin kisti oluşmuşsa bunu fark etmeyebilirsiniz. Kist büyüdükçe vajina çevresinde bir yumru veya kitle hissedebilirsiniz. Bu kist genellikle vajinal açıklığın sadece bir tarafında oluşur. Kistte enfeksiyon oluşursa karşılaşabileceğiniz durumlar:
- Dış dudakların üzerinde tek taraflı veya iki tarafta birden olan şişkinlik
- Döl yolunda şiddetli ağrı
- Ağrılı cinsel ilişki yani disparoni
- Cinsel ilişki sırasında rahatsızlık ve hassasiyet
- Dol yolunda kızarıklık ve sıcaklık
- Yürüme güçlüğü
2 – 3 gün içinde içinde oluşan şişlik geçmeze doktorunuza başvurun.
Bartolin Apsesi Tanısı
Tanı muayene sırasında dış dudaklardaki kistik şişliğin saptanması ile konur. Bartholin bezinin kanalında tıkanmaya neden olan en önemli etken “bel soğukluğu” adı verilen hastalığa neden olan bakteri gibi bakterilerle oluşan enfeksiyonlardır.
Bartolin Kisti Tedavisi
- Oturma banyoları (3 – 4 gün boyunca ılık su ile dolu bir küvette oturmak) sorunu çözmek için yeterli olabilir.
- Antibiyotik tedavisi
- Ağrı kesiciler
- Apse boşaltılması
- Marsupiyalizasyon yani bezin salgıladığı mukusun dışarı akmasının sağlamak için cep yapma
- Cerrahi tedavi
- Varsa cinsel yolla bulaşan hastalıkların tedavisi
Nasıl Korunabiliriz?
- Temizliğe ve hijyene dikkat edilmesi
- Kendinizi yorgun hissetiğinizde dinlenin ve uykunuzu yeterince alın
- Yeni partnerle prezervatifsiz seks yapmamak
- Akıntı varsa hemen doktora baş vurmak
- Büyük tuvalet sonrası temizlenmede arkadan öne doğru silinmeyip dışkının döl yoluna bulaşmasını önlemek
- Hergün yürümeye çalışın ve azar azar yürüyüşünüzü artırın
- 4 – 6 hafta bisiklet, koşu, ağırlık kaldırma gibi yoruyucu faliyetlerinden kaçının
- Düzenli doktor kontrolünde olmak
Bende de bazen görülüyor ama ben harhangi bir müdahalede bulunmuyorun kendiliğinden gidiyor.