Piyelonefrit Nedir? Nedenleri, Belirtileri, Tedavisi

Yönetici 3 gün önce Yorum Ekle 38 Görüntüleme

Piyelonefrit (piyelit), bir böbrek enfeksiyonudur. Akut pyelonefrit (pyelonephritis) ani ve şiddetli idrar yolu enfeksiyonudur. Böbreklerde şişmeye neden olur ve kalıcı olarak zararlar verebilir. Tekrarlanan veya kalıcı saldırıların görülmesine ise kronik pyelonefrit denir. Kronik formu nadir görülür ancak çocuklarda veya üriner tıkanıklığı olanlarda daha sık görülür. Piyelonefrit tedavi edilmezse hayatı tehdit edici olabilir.

Üriner sistem bakterileri dışarıda tutmak için tasarlanmış olsa da bazen sorunlar ortaya çıkabilir. Bağırsakta bulunan Escherichia coli (E. coli) veya diğer bakteriler üretra yoluyla idrar yoluna girebilir. Bu bakteri mesaneye kadar yükselebilir. Bu olduğunda sistit (mesane iltihabı) meydana gelebilir ve aynı zamanda idrar yolu enfeksiyonuna neden olabilir. Sistit, yetişkin kadınların yılda % 1-3’ünde oluşur. Enfeksiyon böbreklere kadar devam ederse böbrekte enfeksiyona neden olabilir. Bu problem nadirdir ancak şiddetli olabilir. Her 30 idrar yolu enfeksiyonunda yaklaşık 1 kişide bir böbrek enfeksiyonuna neden olur.

Mesane enfeksiyonunuz sık olduğunda veya idrar yollarında yapısal bir sorunuz varsa böbrek enfeksiyonu çekme olasılığınız daha yüksektir. İdrar normalde yalnızca bir yönde (böbreklerden mesaneye kadar) akar. İdrarın akışı bloke edilirse veya yanlış yönde akıyorsa enfeksiyonlar meydana gelebilir. İdrar akışı böbrek taşları, idrar yolu içindeki veya dışındaki tümörler ve idrar yolundaki yapısal sorunlar dahil pek çok şey tarafından engellenebilir.

Diyabetik veya zayıf bir bağışıklık sistemi olan insanlar enfeksiyonlara yakalanma riski yüksektir. İdrar yolu enfeksiyonu olan gebe kadınlar bir doktora görülmeli ve en kısa sürede tedavi edilmelidir. Hamile bir kadında böbrek enfeksiyonu çok ciddi olabilir.

Akut pyelonefrit her yaşta ortaya çıkabilir. Erkeklerin % 1’i ve kızların % 3’ü 7 yaşına geldiğinde akut piyelonefrite yakalanacaktır. İnsidans 15-29 yaşlarındaki kadınlarda en yüksektir onu bebekler ve yaşlı insanlar izler. Erkekler arasında nispeten nadirdir. Yenidoğanlarda erkek çocuklarda daha sık görülür ve renal yol anomalileri ile ilişkili olma eğilimindedir. 65 yaş üstü erkeklerde insidans kadınlarınkiyle eşleşecek şekilde yükselir.

» Bilgicik: Tahminlere göre Amerika Birleşik Devletleri’nde her yıl 250.000’den fazla akut pyelonefrit vakası görülmekte ve yaklaşık 200.000 hastanın hastaneye kaldırılması gerekmektedir.

Risk faktörleri

Normal idrar akışını kesen herhangi bir sorun akut pyelonefrit için daha büyük bir riske neden olur. Örneğin, olağandışı bir boyutu veya şekili olan idrar yolları akut pyelonefrite neden olabilir. Ayrıca kadınların idrar yollu (üretra) erkeklerden daha kısadır bu yüzden bakterilerin vücutlarına girmesi daha kolaydır. Buda kadınları böbrek enfeksiyonlarına daha yatkın hale getirir ve onları akut piyelonefrit açısından daha yüksek bir riske sokar. Durumun kronik formları üriner tıkanıklığı olanlarda daha sık görülür. Bunlar vezikoüreteral reflü veya anatomik anomalilerden kaynaklanabilir. Kronik pyelonefrit çocuklarda yetişkinlerden daha yaygın olarak görülür.

Yapısal böbrek anormalikleri
Vezikoüreteral reflü (VUR)
Temiz aralıklı kateterizasyon (TAK)
Stent veya drenaj prosedürleri
Immün sistemi baskılanmış hastalar
Primer biliyer siroz (PBS)
Biliyer siroz
Nöropatik mesane
Prostat büyümesi
Gebelik
Diyabet

Enfeksiyona karşı savunmasız kalmanıza neden olabilecek diğer faktörler şunları içerir:

Kateter kullanımı
Sistoskopi
İdrar yolu ameliyatı
Bazı ilaçlar
Sinir veya omurilik hasarı

Piyelonefrit Nedenleri Nelerdir?

Enfeksiyon genellikle idrar yolu enfeksiyonu olarak alt üriner sistemde başlar. Bakteriler üretra yoluyla vücuda girerler ve çoğalmaya ve mesaneye kadar yaymaya başlarlar. Buradan üreterlerden bakteriler böbreklere gider.

Çoğunlukla piyelonefrite neden olan bakteriler normal idrar yolu enfeksiyonlarına neden olan bakterilerle aynıdır. Taburede bulunan bakteri (E. coli veya klebsiella) en yaygın olanlarıdır. Nadiren deri veya çevre bakterileri piyelonefrite neden olur. Bununla birlikte kan dolaşımındaki ciddi enfeksiyonlar da böbreklere yayılabilir ve akut piyelonefrite neden olabilir.

Piyelonefrit Belirtileri Nelerdir?

Piyelonefrit semptomları kişinin yaşına göre değişebilir ve aşağıdakileri içerebilir:

Ateş
Kusma
Sırt, yan ve kasık ağrısı
Titreme
Mide bulantısı
Sık idrara çıkma, ağrılı idrar yapma
İdrarda irin veya kan
Balık kokulu idrar

2 yaşından küçük çocuklar üriner sistemle ilgili semptomlar olmaksızın yalnızca yüksek ateşe maruz kalabilirler. Yaşlı insanlarda üriner sistemle ilgili herhangi bir semptom bulunmayabilir; Bunun yerine, karışıklık, karışık konuşma veya halüsinasyonlar görülebilir.

Hamile Kadınlarda Piyelonefrit

Gebelik, üriner sistemdeki fizyolojik değişiklikler de dahil olmak üzere vücutta birçok geçici değişikliğe neden olur. Progesteron artışı ve üreterlerde artan baskı piyelonefrit riskinde artışa neden olabilir.

Hamilelerde piyelonefrit anne ve bebeğin hayatını tehdit edebildiği için hastaneye yatırılmayı gerektirir. Ayrıca prematüre doğum riskini artırabilir. Hamileler semptomları düzelene kadar en az 24 saat beta-laktam antibiyotikleriyle tedavi edilir. Gebe kadınlarda pyelonefriti önlemek için 12. ve 16. gebelik haftaları arasında idrar kültürü yapılmalıdır. Belirtileri olmayan idrar yolu enfeksiyonu piyelonefritin gelişimine neden olabilir. Erken tespit etmek böbrek enfeksiyonunu önleyebilir.

Çocuklarda Piyelonefrit

İdrar yolu enfeksiyonu pediatrik doktor ziyaretlerinin ikinci en yaygın sebebidir. Kız çocuğu özellikle 1 yaşından küçük ise daha fazla risk altındadır. İdrar yolu enfeksiyonlu çocuklar genellikle ateş, ağrı ve üriner sistemle ilgili semptomlara sahiptir. Doktor bu semptomları hemen piyelonefrite dönüşmeden ele almalıdır. Çoğu çocuk oral antibiyotiklerle tedavi edilebilir.

Piyelonefrit Nasıl Teşhis Edilir?

Pyelonefriti teşhis etmek için kullanılan testler hastanın yaşı, cinsiyeti ve tedaviye yanıtına bağlıdır ve aşağıdakileri içerir:

Hastanın tıbbi geçmişi
İdrar tahlili (idrar kültürü)
Parmakla rektal muayene
Kan tahlili
Böbrek ultrasonu
Bilgisayarlı tomografi (BT)

Piyelonefrit Tedavisi

Antibiyotikler: Akut piyelonefrite karşı ilk etki antibiyotiklerdir. Bununla birlikte doktorunuzun seçtiği antibiyotik türü, bakterilerin tanımlanıp tanımlanamamasına bağlıdır. Değilse geniş spektrumlu bir antibiyotik kullanılacaktır. İlaç enfeksiyonu iki ila üç gün içinde iyileştirebilmesine rağmen genellikle 10 ila 14 gün boyunca kullanılmasıa devam edilmelidir.

Hastaneye Yatış: Bazı durumlarda ilaç tedavisi etkisizdir. Şiddetli bir böbrek hastalığına yakalanmamanız için doktorunuz sizi hastaneye yatışınızı yapabilir. Kalışınızın süresi durumunuzun ciddiyetine ve tedaviye ne kadar iyi tepki verdiğinize bağlıdır. Tedavi 24-48 saat boyunca intravenöz hidrasyon ve antibiyotik içerebilir. Hastanede iken doktorlar kanı ve idrarı izleyerek enfeksiyonu izleyecek. Hastaneden çıktıktan sonra muhtemelen 10 ila 14 gün arasında oral antibiyotik almaya devam edersiniz.

Ameliyat: Tekrarlayan böbrek enfeksiyonları altta yatan bir tıbbi sorundan kaynaklanabilir. Bu durumlarda herhangi bir tıkanıklığı gidermek veya böbreklerdeki yapısal sorunları düzeltmek için ameliyat gerekli olabilir. Cerrahi işlem antibiyotiklere cevap vermeyen bir apseyi boşaltmak için de gerekebilir.

Ciddi enfeksiyon vakalarında nefrektomi gerekli olabilir. Bu prosedürde cerrah böbreğin bir kısmını çıkarır.

Komplikasyonlar

Akut pyelonefritin muhtemel bir komplikasyonu kronik böbrek hastalığıdır. Enfeksiyon devam ederse böbrekler kalıcı olarak hasar görebilir. Ciddi durumlarda diyaliz ya da böbrek nakli için bir ihtiyaç söz konusu olabilir. Nadiren de olsa enfeksiyonun kan dolaşımına girmesi mümkündür. Bu sepsis olarak adlandırılan ölümcül bir enfeksiyona neden olabilir.

Diğer olası komplikasyonlar şunları içerir:

Tekrarlayan böbrek enfeksiyonları
Böbreklerin çevresindeki bölgelere bulaşan enfeksiyon
Akut böbrek yetmezliği
Böbrek apsesi

Piyelonefriti Önleme

Piyelonefrit ciddi bir durum olabilir. Piyelonefrit veya idrar yolu enfeksiyonundan şüphelenirseniz mutlaka bir doktora başvurun. Bu durum hızlı bir tıbbi müdahale gerektirir bu nedenle tedaviye erken başlamak daha iyi sonuçlar verecektir. Ayrıca enfeksiyonu önlemek için bazı koşullara dikkat etmeniz gerekir.