Aids Nedir? Nasıl Bulaşır? Nasıl Korunuruz?

Yönetici 19 Eylül 2019 Yorum Ekle 499 Görüntüleme

Aids (Kazanılmış Bağışıklık Yetmezliği Sendromu) virüs yoluyla oluşan bulaşıcı bir hastalıklar bütünüdür. Aids, bireye HIV (İnsan Bağışıklık Yetmezliği Virüsü) bulaşması sonucunda vücudun savunma gücü zayıflar ve birey bazı mikrop ve hastalıklara sağlıklı kişilerden daha duyarlı hale gelir.

Bilgi: Aids ilk defa 1981 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nde bir grup homoseksüel erkekte ve Haiti’den gelen göçmenlerde görülmüştür.

HIV bulaştıktan sonra, kişinin yaşam koşullarına ve vücut direncine göre AIDS hastalığı belirtileri 5-10 yıl, belki de daha uzun bir süre sonra ortaya çıkabilir. HIV enfekte kişi, bu sürede sağlıklı görünüştedir. Gerekli önlemleri almazsa hastalığı başkalarına bulaştırabilir. Ve zamanla vücudun bağışıklık sistemi yıkıma uğrar. Sonuçta birden fazla hastalık ve kanserlerin ortaya çıkması ile AIDS tablosu oluşur ve hastalık ölümle sonuçlanır.

Bilgi: Dünya Sağlık Örgütü Aralık 2000 verilerine göre dünyada 36 Milyon HIV ile infekte kişi olduğunu ve 21 Milyon kişinin hayatını bu hastalıktan kaybettiğinin bildirmektedir.

Bilgi: Türkiye’de yaklaşık 10 bin kişi hiv virüsü taşıyor. En sık 20-49 yaş arası HIV/AIDS vakalarına rastlanmaktadır ve erkeklere %71.3, kadınlara % 28.7 oranında rastlanmaktadır.

Türkiye’de bulaşma yollarına göre HIV/AIDS vakaları incelendiğinde;

%49.2 heteroseksüel cinsel temas
%8.24 damar içi madde bağımlıları,
%8.15 homoseksüel cinsel temas,
%3.33 transfüzyon alanlar,
%1.23 anneden bebeğe geçiş,
%0.88 hemofili hastaları ve
%28.13 ise bilinmeyenlerden oluştuğu görülmektedir.

Aids Hastalığı Belirtileri

HIV bulaşmasından 2-12 hafta sonra hastaların önemli bir kısmında hafif kırgınlık, halsizlik gibi soğuk algınlığı yada grip benzeri belirtiler gösterdiğini, ancak bu durumun geçici olup birkaç hafta içerisinde kendiliğinden iyileşerek tamamen belirtisiz bir döneme girdiğini, ortalama 8-10 yıl süren bu belirtisiz dönemin ardından; hızla kilo vermek, kuru öksürük, nükseden yüksek ateş ve gece terlemeler, ileri derecede ve açıklanamayan bir bitkinlik, bir aydan daha uzun süren ve tedavi edilemeyen ishal, dilde, ağızda ve boğazda beyaz nokta ve lekeler, derinin üstünde veya altında, ağzın içinde, burunda ve göz kapaklarında kırmızı, kahverengi, pembe veya mor lekeler, hafıza kaybı, depresyon ve başka nörolojik rahatsızlıklar gibi

Uçuk, Zona ve Pamukçuk
Tüberküloz
Akciğer infeksiyonu
Lenf bezlerinde büyümeler
Halsizlik ve İştahsızlık
Nedeni bilinmeyen uzun süreli ateş
Gece terlemeleri
İshal ve kilo kaybı
Öksürük
Cinsel organlarda uzun süreli yaralar
Kaposi sarkomu
Beyin, akciğer ve göz iltihapları
ANTİ HIV testi pozitiftir

Kişide yukarıdaki belirtilerden ancak birkaç tanesinin bir arada bulunması durumunda AIDS düşünülmelidir.

AİDS Hastalığının 7 Evresi

Virusun Alınması
Primer HIV Enfeksiyonu (Genellikle 2-4 haftadır)
Serokonversiyon (Virusun alınmasından 6-12 hafta içinde gerçekleşmektedir)
Klinik Olarak Latent Dönem (Ortalama 7-10 yıldır)
Erken Semptomatik HIV Enfeksiyonu
AIDS
İlerlemiş HIV Enfeksiyonu

HIV’in Öldürülmesi

HIV dış ortamda birkaç saatte, kuruduğunda yarım saatte ölür.
HIV kurumuş kanda da kısa zamanda ölür.
HIV’li maddelerin (kan, sperm, vagina salgısı) bulunduğu eşyaları birkaç dakika kaynatarak ya da 60 derecede 30 dakika ısıtarak HIV’i öldürebilirsiniz.
Sulandırılmış çamaşır suyu ( Sodyum Hipoklorit ) temas ettiği HIV’i 30 dakika içince öldürür.
Su veya sabunla iyice yıkama ile bütün mikroplar gibi HIV’de deriden uzaklaştırılır.
Yıkandıktan sonra derinin alkol ile temizlenmesi uygun olur.
Yaralanma olduğunda yara yeri önce sabun ve su ile yıkanmalı, ardından tentürdiyot veya betadin gibi bir antiseptik uygulanmalıdır.

HIV’in Bulaşmadığı Durumlar

Günlük yaşamda, sosyal ilişkilerle aynı odada bulunma, aynı okulda okuma ve aynı havayı soluma ile bulaşmaz.
Öpüşme, dokunma, sarılma, okşama, masum öpüşme, el sıkışmayla bulaşmaz.
Herkese açık tuvalet, duş, yüzme havuzu, deniz, sauna, hamam ile bulaşmaz.
Başkalarının eşyalarını kullanmakla, yiyecekler, içecekler, çatal, kaşık, bardak, tabak, telefon ile bulaşmaz.
Sinek, böcek sokması, hayvan ısırması ile bulaşmaz.
HIV sağlam deriden geçemez.

Aids Bulaşma Yolları

Kan İle Bulaşma
Kontrolsüz kan nakli ile bulaşır. Kullanılmış ve dezenfekte edilmemiş şırınga, iğne, cerrahi aletler, diş hekimliği aletleri, kesici ve delici aletler (jilet, makas), dövme aletleri ve akupunktur iğneleri ile bulaşır.
HIV’li erkek ve kadının cinsel organlarındaki kanamaların ve adet kanının penise, vaginaya ve ağıza teması ile bulaşma olabilir. HIV’li organ, doku ve sperm nakli ile de bulaşma olur.

Cinsel İlişki İle Bulaşma
HIV, kanda bulunduğu gibi erkeğin sperm sıvısında, kadının vagina salgısında da bulunur. Cinsel ilişki sırasında vagina, penis, anüs mukozasından veya ağızdaki zedelenmiş doku veya çatlaklardan vücuda girerek erkekten kadına, kadından erkeğe, erkekten erkeğe, kadından kadına bulaşabilir.

Sağlık Personeline Bulaşma
Sağlık personeline HIV’nin geçişi iğne, enjektör batması ile, enfekte vücut sıvıları ile bulaşmış mukozal temasla mümkün olabilmektedir. İğne batması ile bulaşma riski ortalama %0.2-0.5’tir.

Anneden Bebeğe Bulaşma
HIV, infekte anneden bebeğine gebelik, doğum, emzirme sırasında bulaşır. HIV pozitif kadının doğuracağı çocuğa HIV’in geçme oranı %30 kadardır. Sütle geçebilme oranı fazla olmamakla birlikte infekte annelere emzirme önerilmez.

Şüpheli İlişkiden Sonra Ne Zaman AIDS Testi Yapılmalıdır?

Virüsün ortalama 2-12 hafta kuluçka dönemi olduğu için testin doğru zamanda yaptırılması gerekiyor. HIV teşhisi için kullanılan testler, hastanın kanında, HIV RNA’sı ve HIV’in p24 antijeni ile bu virüse karşı vücudun savunma sistemleri tarafından geliştirilen özelantikoru saptamakamacıyla yapılır. Bu testler virüs vücuda girer girmez pozitifleşmez. HIV RNA’sı, p24 antijeni veya antikorların testlerle saptanabilir düzeye ulaşması, her kişide farklı zamanlarda gerçekleşir. Testler arasında farklılık olmasına karşılık bu süre genellikle 2-12 hafta arasındadır. Bu nedenle, kuşkulu bir ilişkiden hemen sonra test yapılması uygun değildir

Aids Korunma Yolları

Kontrolsüz kan nakli ve HIV’li kana bulaşmış aletlerin kullanılmasına izin vermeyin.
Kan naklinde, AIDS testi yapılmamış kontrolsüz kan asla kullanılmamalı, test sonucu negatif kan kullanılmalıdır.
Kullanılmış ve dezenfekte edilmemiş şırınga, iğne, cerrahi aletler, jilet, makas, diş hekimliği aletleri, dövme aletleri, akupunktur iğnelerini kesinlikle kullanmayın ve size kullanılmasına izin vermeyin.
Kullanılan ve tekrar kullanılması zorunlu aletler kesinlikle dezenfekte veya steril edilmelidir.
HIV pozitif kişi, test sonucunu öğrendikten sonra kesinlikle kan vermemelidir.
Cinsel ilişkide koruyucu kılıf = prezervatif (kondom, kaput) kullanın.
Cinsel birleşme yerine okşamak, öpmek, mastürbasyon, masaj gibi ilişkilerle yetinmek.
Cinsel eş sayısını arttırmayın.