Suriye İç Savaşı Ve Taraflar

Suriye İç Savaşı (15 Mart 2011) Ortadoğudaki Arap Baharı ile başlayan olayların Suriye’ye sıçramasıyla başlamıştır. Suriye Devrimi, Suriye isyanı ya da Suriye krizi, iktidarda olan Suriye Baas Partisi (Askerler ve Şii halk) ve bu partiyi iktidardan indirmek isteyen muhalifler arasında yaşanmaktadır.

Yaklaşık 4 yıl önce Suriye’nin güneyindeki Dara’da duvara Esad rejimi aleyhinde yazı yazan öğrencilerin tutuklanması üzerine kent ahalisi sokaklara dökülmüştü. Göstericilerin üzerine ateş açılması kısa zamanda Suriye’nin diğer bölgelerinde de rejimin acımasız tepkisini protesto eden barışçı göstericilerin eylemlerine yol açmıştı. Şam yönetimi göstericilere göz açtırmayıp kaba kuvvet kullanınca şiddet tırmanmaya başladı ve silahlı muhaliflerle hükümet kuvvetleri arasındaki çarpışmalarda şimdiye kadar 250 bin Suriyeli can verdi.

2019 yılı Suriye’de 76 binden fazla ölüyle en kanlı sene olarak tarih sayfalarındaki yerini aldı. Mart 2011’den bu yana toplamda 210 bin ölü sayısına ulaşılmıştı.

Dört milyon Suriyeli can korkusuyla komşu ülkelere sığınırken altı milyon Suriyeli de iç mülteci durumuna düştü.

Ülke halkı artık bir yandan rejimin pençesinden kurtulmaya çalışırken diğer yandan da IŞİD ve El Nusra Cephesi gibi radikal dinci örgütlerin barbarlığına hedef oluyor.

Rejim kendi yarattığı muhalefetle savaşıyor

Chattam House adlı İngiliz düşünce merkezi araştırmacılarından siyaset bilimci Nedim Şehadi, cihatçı terör örgütlerinin Irak ve Suriye’de bu kadar çabuk yayılmalarını Esad’a borçlu olduklarını söylüyor: “Tarihte her diktatör bu yönteme başvurmuştur. Cezaevleri boşaltılır, kaos çıkartılır ve ardından kaosla mücadele gerekçesiyle müdahale edip itibar kazanılır. Esad son üç yılda, rejime cephe almaları için cezaevlerindeki radikal dincileri tahliye etti. Bu örgütlerle mücadele ettiği için meşruiyet kazanacağını düşündü ve teröristleri tutup içeri atmak yerine sivil muhalefetin üzerine gitti. Suriye’deki rejim şimdi kendi yarattığı muhalefetle savaşıyor.”

Gerçekten de devletler topluluğunun Suriye’deki gelişmelere bakış açısı değişti. Eskiden Esad rejiminin barbarlığı konu edilirken şimdi herkes IŞİD’in insanlık dışı davranışlarını konuşuyor. IŞİD yakarak, yüksek binalardan atarak ya da başlarını keserek öldürdüğü insanların görüntülerini dünyaya yayıyor. İslam âleminin de dehşetle eylemlerini izlediği IŞİD geçen yıl hilafet ilan ederek hâkimiyet iddiasının sınır tanımadığını ortaya koydu.

Suriye İç Savaşı İçinde Yer Alan Silahlı Unsurlar

İslam Devleti: Eski ve bilinen adıyla Irak ve Şam İslam Devleti (IŞİD) Irak Savaşı’nın ilk yıllarında kurulan ve 2004 yılında El-Kaide’ye bağlılığını ilan eden grup bir süre sonra Irak El-Kaidesi adını aldı. Grup genelde Sünnî topluluklar olmak üzere Mücahidîn Şûra Konseyi, el-Kaide, Jaysh el-Fatiheen, Jund el-Sahaba, Katbiyan Ansar el-Tevhid vel Sunnah, Jeish el-Taiifa el-Mansoura gibi farklı isyancı gruplardan oluşur ve onların desteğini alır. Irak ve Levant’te Sünnî nüfusun yoğun olduğu bölgelerde halifeliği kurma hedefi vardır. Şubat 2019’te, sekiz aylık uzun bir güç mücadelesinden sonra, el-Kaide IŞİD ile bütün bağlarını kestiğini duyurdu.

Irak Savaşı’nın yoğun olarak yaşandığı dönemlerde Irak’ın Anbar, Nineve, Diyala, Babil, Kerkük ve Selahaddin illerinde çok büyük etkinlik gösterdi. Bakuba’yı başkent ilan etti. Halen devam eden Suriye İç Savaşı’nda Suriye’nin İdlip, Rakka ve Halep bölgelerinde varlık göstermektedir.

YPG: Halk Koruma Birlikleri (Yekîneyên Parastina Gel) veya Kürtçe adından kısaltılarak YPG, Suriye’de kurulan ve Suriye’deki Kürt bölgesini savunan, Kürt Yüksek Komitesine bağlı silahlı güç. Ülkenin kuzeyindeki bazı bölgeleri kontrol etmektedir.

YPG’yi PKK’den ve düşman gruplardan ayıran en önemli özelliği şehir taktiğini uygulamasıdır. örneğin PKK sadece kırsal kesimlerde ve dağlarda savaşabilir ama YPG ise şehirlerde savaşma kabiliyetine sahiptir çünkü Rojava toprakları arazi bakımından çoğunlukla geniş düzlüklerden oluştuğu için YPG şehir ortamına çok iyi uyum sağlamaktadır. Bu yüzden girdiği her savaş YPG’nin galibeyeti ile sonuçlanmaktadır. Kobane kuşatması buna bir örnektir.

El-Nusra: Suriye’de Eylül 2011 tarihinde kurulmuş Selefi yanlısı bir silahlı grup. Amerika Birleşik Devletleri ve birçok ülke tarafından da terör örgütü listesine alınmıştır. Suriye’deki en büyük üçüncü silahlı gruptur. Nisan 2018’te El-Kaide’ye bağlılığını açıkladı. Grubun en az 5000 mücahit savaşçıdan meydana geldiği sanılmaktadır. Radikal İslamcı silahlı bir gruptur. Beşşar Esed’i devirmek ve bu yolla kendi ideolojik amaçlarını uygulamak ve yaymak istemektedir.

Diğer Silahlı Guruplar

• El Ekrad
• Burkan el Fırat
• Liva el Tevhid
• Rakka Suvvar